TÜRKİYE TÜRKÇESİ VE TÜRKMEN TÜRKÇESİNDE DUYU EYLEMLERİ

Authors : Merve DEMİRBAŞ

Pages : 25-49

View : 10 | Download : 3

Publication Date : 2021-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Duyular hayatı anlama ve anlamlandırmada dolayısıyla iletişimde önemli bir yere sahiptir. Bu nedenle duyu kavramı tıbbi fizyoloji, psikoloji, felsefe, dilbilim, eğitim bilimleri gibi pek çok alanda çalışılmış, üzerine çeşitli araştırmalar yapılmıştır. Bu araştırmalar çalışıldığı disiplinler dolayısıyla farklılıklar gösteriyor gibi görünse de aslında hepsinin ortak paydası aynıdır. Bu bağlamda çalışmada duyu ve algı kavramları tıbbi fizyoloji, psikoloji, felsefe ve dilbilimdeki bakış açılarından hareketle ele alındı ve elde edilen verilerden hareketle duyu tasnifi yapılmaya çalışıldı. Duyu eylemlerinin algı eylemleriyle birlikte veya algı eylemlerinin alt başlığı şeklinde verildiği görülmektedir. Bu çalışmada yalnızca duyu anlamı olan eylemlere yer verildi, algı eylemleri çalışmaya dâhil edilmedi. Kimi araştırmacıların ise duygu eylemlerini de duyu eylemleri içerisinde aldığı görülmektedir. Ancak bu çalışmada duygu eylemleri, duyu eylemi olarak kabul edilmediği için yer verilmemiştir. Yapılan tasniften hareketle çalışmada duyu anlamı olan eylemler önce Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlükten ardından Türkmen Diliniñ Düşündirişli Sözlüği’nden tespit edildi. Tespit edilen duyu eylemlerinin tamamı anlamlarına göre, kılınışlarına göre ve kullanım etiketlerine göre sınıflandırıldı. Yapılan sınıflandırmada elde edilen veriler tablolar, şemalar ve grafiklerle karşılaştırmalı olarak gösterildi.
Keywords : Duyu, duyu eylemi, Türkiye Türkçesi, Türkmen Türkçesi