17. Yüzyıl Osmanlısında Bir Tütün Müdafaası: Ahmed Devletî’nin Risâletü’l-İnsâfiyye fî Bahsi’d-Duhâniyye Adlı Risâlesi

Authors : Şenol SAYLAN

Pages : 27-57

Doi:10.33931/abuifd.704751

View : 10 | Download : 7

Publication Date : 2020-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Ahmed Devletî Efendi, 18. yüzyılın başında vefat eden bir Osmanlı müderrisi ve şairidir. Yaşadığı dönem olan 17. yüzyıl, tütünün Osmanlı coğrafyasına girdiği, kullanımının kısa sürede yaygınlaşmaya başladığı ve ardından tartışma ve yasaklamaların gündeme geldiği bir zaman dilimidir. Bu dönemde tütün kullanmanın hükmüyle ilgili Osmanlı toplumunda ortaya çıkan tartışmalar dönemin fıkhî düşüncesine bir nevi canlılık getirmiştir. Devletî Efendi bu risâlesinde IV. Murat’ın şiddetli cezalandırmalarının gevşediği, lehte ve aleyhte pek çok risâlenin kaleme alındığı bir dönemde, tütün ve mamullerinin kullanımının mubah olduğunu ve onların şer‘an ve tab‘an necis olmadığını ortaya koymaya çalışır. Bu makalede tütünün dünya ve Osmanlı coğrafyasındaki tarihsel seyrine kısaca temas edildikten sonra Devletî Efendi’nin hayatı ve diğer eserleri hakkında bilgi verildi, onun tütün hakkındaki risâlesini incelendi ve muhtevasını değerlendirildi ayrıca risâlenin tahkikli metnine yer verildi.
Keywords : Fıkıh, Osmanlı, Tütün, Ahmed Devletî, Risâletül insâfiyye