Kur’ân Müdafaası: İbn Kuteybe’nin Te’vîlü Müşkili’l-Kur’ân Örneği

Authors : Süleyman KAYA

Pages : 573-598

Doi:10.33931/dergiabant.983189

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2021-11-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makalede, İbn Kuteybe’nin Te’vîlü müşkili’l-Kur’ân adlı eseri Kur’ân savunusu perspektifinden ele alınmıştır. Konu, daha ziyade nüzûl dönemi sonrasına ait süreçle ilişkilidir. Aslında eserin muhtevasını oluşturan meseleler, Kur’ân’ın mushaf haline getirilişinden itibaren çeşitli eserlerde dağınık bir şekilde ele alınmaya başlanmıştır. İbn Kuteybe, ilgili birikimi daha derli toplu hale getirmiş; yaşadığı dönemin öne çıkan konularıyla harmanlamıştır. Mevcut şekliyle eser, bir yönüyle dönemin tefsir anlayışını yansıtırken diğer yönüyle de sonraki dönemlerde ulûmu’l-Kur’ân veya tefsir usûlü olarak şekillenecek eserlerin adeta omurgasını oluşturmaktadır. Dolayısıyla eserde ele alındığı şekliyle konular, bazı içerik ve sınıflama değişikliğine uğrasa da başlangıcından bugüne değin aslında bir yönüyle ulûmu’l-Kur’ân, bir yönüyle de Kur’ân müdafaasıdır. Bunun içindir ki makalede, ilgili esere, bugün zihinlerde kodlu olan yapısıyla “tefsir” kitabı yanında ulûmu’l-Kur’ân içeriğiyle de yaklaşılması gerektiğine özellikle vurgu yapılmıştır. Çalışmada, önce meselenin ulûmu’l-Kur’ân boyutuna işaret edilmiş, sonra İbn Kuteybe’nin konulara yaklaşım şekli Kur’ân müdafaası açısından analiz edilmeye çalışılmıştır. Makalede, İbn Kuteybe’nin yaşadığı dönem ve yazdığı diğer eserler dikkate alınmakla beraber Te’vîlü müşkili’l-Kur’ân isimli eseri esas alınmıştır.
Keywords : Tefsir, Kurân, Müdafaa, Ulûmul Kurân, Müşkil