DERÎ FARSÇASINDA GAZELİN OLUŞUMU, FELSEFESİ: BU GAZELDEKİ AŞK SÖYLEMİ VE GÜZELLİK UNSURLARININ KAYNAĞI OLARAK HADARÎ VE UZRÎ GAZEL

Authors : SADIK ARMUTLU

Pages : 33-120

View : 9 | Download : 6

Publication Date : 2014-03-01

Article Type : Other Papers

Abstract :Gazel, ilk olarak cahiliye kasidelerinde söylendi. Bu duygular birkaç beyit içerisinde ifade edildi. Daha sonra Emevîler döneminde tür boyutuna ulaştı. Gazel türü, Emevîler zamanında hadarî ve uzrî gazel olarak iki koldan gelişti. Hadarî gazelin içeriği zevke bağlı maddi aşktır. Bundan dolayı yaşamak, zevk almak, mutlu olmak, kadın, sevgili ve şarap bu gazelin tematiğini oluşturur. Bu duygular aynı zamanda bir yaşam felsefesini ve dünya görüşünü yansıtır. Bunun için hadarî gazelin temelinde dünyevileşme felsefesi vardır. Bu felsefe gazellerde açık bir şekilde görülür. Uzrî aşk, temiz ve yüce aşk duygularını yansıtır. Bu gazelin felsefesinde bedensel arzulardan uzak aşk vardır. Bu gazelde sevgililer idealize edilmiştir. İdealize edilen sevgilinin güzelliği ve güzellik unsurları ayrıntılı biçimde uzrî gazellerde dile getirilmiştir. Hadarî ve uzrî gazel Derî Farsçası ile yazılan ilk gazellere de kaynaklık etmiştir. Bu iki gazelin anlam dünyası Farsça yazılan gazellerin büyük bir kısmında görülür
Keywords : Derî Farsçası, gazel, aşk, Emevîler, hadarî gazel, uzrî gazel