Doğa Bilimlerinin Nesnellik Sorunu

Authors : Caner ÇİÇEKDAĞI

Pages : 105-116

View : 7 | Download : 5

Publication Date : 2017-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Doğa bilimlerinin olguların dışına taşmadığı ve nesnel olduğu savı felsefi açıdan tartışmalıdır. Pozitivizm kaynaklı olgulara olan bu sıkı bağlılık, olgunun ve olguya ait verinin objektifliği, evrenselliği sorununu ve olgu ile değer arasında keskin bir kopuşu beraberinde getirir. Olgulara ait verilerin elde edilmesinde uygulanacak uygun yöntem sorunu ise bir diğeridir. Fakat daha da önemli olanı, olgulardan elde edilen verilerin genel ve tümel yasalar ya da kuramlar haline dönüştürülmesidir. Çünkü bu aşama artık olgunun terkedilerek soyut açıklamaların ortaya konduğu bir düşünceyi, evrenselliği ve kesinlik iddiasını da beraberinde getirmektedir. Olgu ile değerin böylesine birbirinden koparıldığı bir bilim algısının, bilim tarihi ve bilim felsefesinde pek çok eleştiriye maruz kalmış olması tesadüf değildir. En basit haliyle Ortaçağ düşüncesine bakıldığında, otoritelerin gerçekliği nasıl çarpıttığı apaçık görülebilmektedir. O halde bilimin tümüyle olgu ve verilerle işlediği varsayımı tam olarak haklı görünmemektedir. Bunun yanı sıra olgu ile değer arasına çok keskin sınırlar çekmek birtakım sıkıntılara yol açmaktadır. Çünkü özellikle son birkaç yüzyılda bilimin sonuçlarının ve uygulamalarının yol açmış olduğu çevresel ve etik tahribatlar da tümüyle bilim mekanizmasının dışında tutulamamaktadır. Sonuçta bilim, insan varlığının bir eylemi, bir ürünü olarak insandan ve değerlerden tümüyle bağımsız bir yapıya sahip olmadığı için eleştiri ile ele alınması da yine insani bir yaklaşım olarak görülmelidir. Günümüzde de süregiden nesnellik ve salt olgusallık algısını yeniden ele alarak, günlük hayatta ve bilim insanları arasındaki koşullandırmalarını değerlendirmek ve eleştirici süzgecinden geçirmek bu çalışmanın ana amacıdır
Keywords : Bilim, Değer, Kuram, Olgu, Pozitivizm, Veri, Yöntem