Ernest Sosa’nın Erdem Merkezli Epistemolojisinde Bilginin Derecelendirilmesi

Authors : Fikret YILMAZ

Pages : 99-118

View : 8 | Download : 5

Publication Date : 2018-12-14

Article Type : Research Paper

Abstract :Klasik bilgi tanımının üç koşulu bulunmaktadır, gerekçelendirme, doğruluk ve inanç.  Gettier, 1963 yılında yayımladığı, “Is Justifed True Belief Knowledge?” insert ignore into journalissuearticles values(Gerekçelendirilmiş Doğru İnanç Bilgi midir?);, hacimce küçük ancak ufuk açıcı bu makalesinde, klasik bilgi tanımının yetersiz olduğunu kanıtlamıştır. Diğer bir deyişle, Gettier, gerekçelendirilmiş doğru inancın bilginin elde edilmesinde yetersiz olduğunu, sunduğu karşıt örneklerle ispatlamıştır. Bazı inançları bilgi olmadığını ileri süren Gettier’e göre, bunlar tesadüfî elde edilmiş doğrulardır. Onun bu iddiası, günümüzde, kısaca, Gettier Sorunu olarak adlandırılmaktadır. Çünkü sunduğu klasikleşmiş örnekler, klasik insert ignore into journalissuearticles values(gerekçelendirilmiş doğru inanç); bilgi tanımını reddetmektedir. Gettier sonrası bazı epistemologlar, olağan bir gerekçelendirme için neyin zorunlu ve yeterli olduğunu tartışmaya başlamışlardır. Bunlardan biri olan ve günümüzde Erdem Epistemolojisi’nin öncüsü olarak kabul edilen ve performansların insert ignore into journalissuearticles values(yeteneklerin); normatifliğine dayalı bir bilgi anlayışını savunan Ernest Sosa insert ignore into journalissuearticles values(1940- );, Gettier sonrası gündeme gelen bu çağdaş sorunu, yani bilginin tanımlanmasında gerekçelendirmenin yetersizliği ya da gerekli olup olmadığı sorununu, “entelektüel erdem” kavramından hareketle çözmeye çalışmıştır.Sosa’nın erdem epistemolojisinin dikkat çeken en önemli özelliği, epistemik konuları insan performansının başarısına dayalı olarak açıklamasıdır.Sosa, bilgiyi iki kademeye ayırarak, bilginin ne olduğunu anlamaya ve tesadüfi varsayımları ortadan kaldırmaya çalışmaktadır. Bilginin bir derece sorunu olduğunu dile getiren Sosa’ya göre, bilgi, iki derece ya da kademe şeklinde elde edilmektedir. O, bu iki bilgi türüne hayvani bilgi ve düşünümsel bilgi demektedir. Bilginin bazen hayvani bazen de düşünümsel düzeyde gerçekleştiğini ileri süren Sosa’ya göre, hayvani bilgi, öznenin entelektüel erdemlerine, düşünümsel bilgi ise, onun epistemik perspektifine dayanmaktadır. Makalemiz, esasen, Sosa’nın erdem merkezli epistemolojisinde bilginin sınıflandırılmasının önemine değinmektir. 
Keywords : Ernest Sosa, Erdem Epistemolojisi, Hayvani Bilgi, Düşünümsel Bilgi