Orta Çağ’da yazılmış bazı Arapça kaynaklara göre Efesli Rufus’un çocuk sağlığı ve hastalıkları üzerine söyledikleri

Authors : Ahmet ACIDUMAN, Çağatay AŞKİT

Pages : 1-32

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma Kitābu’l-Ḥāvī fī’ṭ-Ṭıbb ve Kitābu Tedbīri’l-Ḥabālā ve’l-Eṭfāl ve’ṣ-Ṣıbyān adlı eserlerde Antik Çağ’ın önemli hekimlerden Rufus’un çocuk sağlığı ve hastalıkları konusunda yazdığı, aslı ve Arapça çevirisi kayıp olan eserinden yapılmış alıntıların Türkçeye çevrilerek Türk pediatri tarihinde yer alan bir boşluğun doldurulması amacıyla yapılmıştır. Önce er-Rāzī’nin el-Ḥāvī’sindeki Rufus’a ait olan alıntılar saptanarak bunların Arapça ve Latince metinleri makalenin yazarları tarafından Türkçeye çevrilmiş, daha sonra çevrilen bu metinler karşılaştırılarak, Türkçe çeviri metinler oluşturulmuştur. İkinci adım olarak el-Beledī’nin Kitābu Tedbīri’l-Ḥubālā ve’l-Eṭfāl ve’ṣ-Ṣibyān’ında yer alan Rufus’a ait alıntılar saptanmış, Arapça olan bu metinlerin Türkçe çevirileri yapılmış ve bunlar daha önceden yapılmış çalışmalardaki Almanca ve İngilizce çevirileri ile karşılaştırılarak, Türkçe çeviri metinler oluşturulmuştur. Rufus’un çocuk sağlığı ve hastalıkları üzerine yazdığı eserinden elimize ulaşan açıklamaları döneminin bilgilerini yansıtmaktadır. Rufus’un eserinin Yunanca aslı ve Arapça çevirisi günümüze ulaşmasa da, er-Rāzī ve el-Beledī’nin eserlerinde bulunan alıntılar sayesinde Rufus’un çocuk sağlığı ve hastalıkları üzerine söyledikleri hakkında kısmen de olsa bilgi sahibi olmak mümkün olmakta ve bu alıntılar tıp tarihi açısından büyük bir önem taşımaktadır.
Keywords : Rufus, er Rāzī, el Beledī, Çocuk sağlığı ve hastalıkları, Kitābul Ḥāvī fīṭ Ṭıbb, Kitābu Tedbīril Ḥabālā vel Eṭfāl veṣ Ṣıbyān, Pediatri tarihi, Rufus, er Rāzī, el Beledī, Çocuk sağlığı ve hastalıkları, Kitābul Ḥāvī fīṭ Ṭıbb, Kitābu Tedbīril Ḥabālā vel Eṭ