MUSTAFA ŞEKİP TUNÇ`TA PLÜRALİZM VE ŞAHSİYETÇİLİK

Authors : Levent BAYRAKTAR

Pages : 38-54

View : 10 | Download : 9

Publication Date : 2015-07-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Mustafa Şekip Tunç’un düşünce sistematiğinde felsefe, psikoloji ve pedagoji ilişki ve etkileşim halindedir. Çünkü düşüncesinin merkezinde insan gerçeği bulunmaktadır. Bu yüzden psikolojik denilebilecek bir felsefesi ve felsefi denilebilecek bir psikoloji ve pedagoji görüşüne sahiptir. Ona göre varlık, çoklu bir yapı içerisinde kendisini açar. H. Bergson ve W. James’den ilham alarak varlığı, plüralist bir tarzda ele alır. Böylece maddi ve fizik gerçekliği inkâr etmeden ama bütün gerçekliği de bunlara indirgemeden madde, hayat ve mana katmanlarını birlikte ve dayanışma içerisinde ele alır. Varlığa bütünlüklü bir bakışla yönelmesi, onun bilgisi söz konusu olduğunda da aynı tavrı sürdürmeyi gerekli kılmıştır. Bunun sonucu olarak epistemoloji alanında da indirgemeciliğe sapmadan, varlık katmanları ile insanın bilme yetileri arasında karşılıklı ilişkiler kurarak, madde ve fizik gerçekliğin bilgisini akıl ve zekâdan, hayat ve mananın bilgisini ise içgüdü ve sezgiden elde etmek yolunu seçmiştir. Varlık ve bilgi alanlarında sergilenen plüralist tavır alışın yansımaları pedagoji alanında da görülür. Ona göre insan tek tip olmadığı gibi toplumun ihtiyaç duyduğu insan da tek tip değildir. Öyleyse eğitim yoluyla yetiştirilmesi düşünülen insan da tek tip olamaz ve olmamalıdır. Çalışmamızda Mustafa Şekip Tunç’un Cumhuriyet dönemi Türk düşüncesindeki öncü ve özgün yanları vurgulanarak onun plüralist felsefesinin varlık, bilgi, değer ve eğitim alanlarındaki yansımalarının izi sürülmeye çalışılmaktadır.
Keywords : Mustafa Şekip Tunç, felsefe, psikoloji, pedagoji, plüralizm, Türk eğitim düşüncesi, Türkiye`de felsefe