Engelli Bir Üniversite Öğrencisinin Deneyimleri: İki Farklı Analiz Yöntemiyle Değerlendirme

Authors : Müjde Koca-Atabey, Bahar Öz

Pages : 25-42

Doi:10.31682/ayna.427561

View : 24 | Download : 9

Publication Date : 2018-06-25

Article Type : Research Paper

Abstract :Literatürde engel ile ilgili farklı bakış açıları mevcuttur. Bunların en bilinenleri tıbbi model, sosyal model ve biyopsikososyal modeldir. Bu çalışma; engeli, hayatın bir gerçeği, değişik bir yaşam deneyimi, ilginç ve müspet bir olgu olarak tanımlayan sosyal model çerçevesinde kurgulanmıştır. Bu çalışma kapsamında, engelli bir üniversite öğrencisinin eğitim hayatıyla ilgili deneyimlerinin incelemesi amaçlanmıştır. İlk aşamada, katılımcı ile 55 dakika süren bir görüşme yapılmış ve konuşulanlar kelimesi kelimesine yazıya aktarılmıştır. Daha sonra ise iki farklı nitel analiz yöntemi (yorumlayıcı fenomonolojik analiz -YFA- ve söylem analizi) bir arada kullanılarak analizler yapılmıştır. Kullanılan iki analiz yöntemi engelli bir üniversite öğrencisi olmanın farklı boyutlarında benzer bulgular ortaya çıkarmıştır. Örneğin ‘engelli olmanın adil olmadığı’ ile ilgili husus hem YFA hem de söylem analizi sonucunda ortaya çıkmıştır. İki analizin sonuçları karşılaştırıldığında ortaya çıkan en büyük fark, olumsuzlukların söylem analizi sonucunda daha çok kendini göstermesidir. Katılımcının deneyimleri anlamlandırılmaya çalışılırken hem içeriğe hem de bu içeriğin nasıl ifade edildiğine odaklanılmıştır. Bu özellikleriyle, tek katılımcının dâhil edildiği bu çalışma, iki farklı analiz yönteminin kullanımı sonucunda elde edilecek bulguları yorumlama konusunda pilot çalışma niteliğinde bir araştırma olarak kabul edilebilir. Sonuçlar, sosyal model bakış açısıyla incelendiğinde ise toplumun katılımcıya pek çok engel çıkardığı sonucuna varılabilir. Bunun yanında, şartlar ve zaman katılımcının lehine işlemiştir. Engelli üniversite öğrencileri ile ilgili çalışmaların devam etmesi özellikle psikolojik iyilik hallerinin geliştirilmesi açsından önemlidir. Pastanın kreması olarak nitelendirilebilecek bu öğrencilerinin desteklenmesi toplum refahına katkı sağlayacaktır.  
Keywords : engelli üniversite öğrencisi, engelin sosyal modeli, yorumlayıcı fenomonolojik analiz, söylem analizi, yaşanmış deneyimler