Lacanyen Yaklaşımda Histeriğin Arzusu ve Arzunun Tatminsizliği

Authors : Derya ÖZBEK ŞİMŞEK

Pages : 24-41

Doi:10.31682/ayna.470716

View : 11 | Download : 17

Publication Date : 2017-09-01

Article Type : Review Paper

Abstract :Lacanyen analiz yapısal bir yaklaşım çerçevesinde oluşturulmuştur ve üç temel yapıyı içermektedir. Bu temel yapılar psikoz, nevroz ve perversiyon olarak adlandırılmıştır. Tanımlanan yapısal kategoriler öznenin tekrar geri getirilemeyecek ya da bulunamayacak bir kayba olan reaksiyonuna işaret etmektedir. Özne, yaşadığı kaybın üstesinden farklı mekanizmalar kullanarak gelmeye çalışmaktadır. İçinde bulunduğu kaybın etkileriyle baş edebilmek için kendini farklı şekillerde konumlandırmaya çalışır ve temel yapısının özelliklerine uygun olarak şu başlıca baş etme mekanizmalarını kullanır: bastırma (repression), reddetme (disavowal) ve hesaptan düşme (foreclosure). Temel yapısal kategorilerin yanısıra Lacanyen yaklaşımda bir de alt kategoriler bulunmaktadır. Örneğin, nevroz temel yapısının üç alt kategorisi bulunmaktadır. Bunlar histeri, obsesyon ve fobidir. Alt kategoriler belli başlı semptomlara göre sınıflandırılmanın aksine öznenin Öteki ve nesneyle ilişkilenme biçimi esas alınarak sınıflara ayrılmışlardır. Mevcut çalışmanın konusu nevrotik yapının alt kategorisi olan histeri olarak belirlenmiştir. Histerik yapının Öteki ve nesneyle olan ilişkisinin, yapının en belirgin özelliği olan histeriğin arzusu kavramı üzerinden tartışılması amaçlanmıştır. Bu sebeple, ilgili literatür bilgileri verildikten sonra bahsedilen özellik çerçevesinde bir vaka örneği geriye dönük (retrospektif) bir yaklaşımla ele alınarak incelenmiştir. Vakanın histerik yapıyı düşündüren özellikleri, “arzunun tatminsizliği” ve “arzulanan olmak” kavramları üzerinden tartışılmıştır. Ayrıca çalışmanın son kısmında literatür bilgisiyle uyum gösterecek şekilde terapi sürecine yer verilmiştir. Süreç içinde dikkat çekici bir nokta olan histeriğin kendi ve Ötekinin arzusuna yönelik sonu gelmez sorularına karşı terapistin alması beklenen pozisyon çalışmanın kapsamına dahil edilmiştir
Keywords : Lacan, histeri, arzu, tatminsizlik, histerik söylem