İleri Yetişkinlikte Anlam Arayışı: Ölümle Yüzleşme Bağlamında Bir Film Analizi: İkiru (Yaşamak)

Authors : Canan Yıldız, Gülistan Kahveci, Müge Yukay Yüksel

Pages : 125-140

Doi:10.31682/ayna.1406136

View : 90 | Download : 50

Publication Date : 2025-01-30

Article Type : Other Papers

Abstract :Ölüm gerçekliği her zaman bilinen fakat yaşamın akışı içerisinde bastırılan ve bazen dışsal bir durum sonucu yüzleşebildiğimiz bir olgudur. Ölüm farkındalığı bireye özgü olmakla birlikte her gelişim döneminde farklı bir seviyede deneyimlenmektedir. Yaşamın son evrelerinde üzerine daha fazla düşünülen bir durum olan ölüm, tetikleyici bir hastalıkla birlikte bireyin ölüm farkındalığının ve yaşamla ilgili sorgulamalarının daha da derinleşmesini sağlamaktadır. Usta Japon yönetmen Akira Kurosawa, ileri yetişkin karakterleriyle ön plana çıkan Ikiru (Yaşamak) isimli filminde kanser olduğunu ve öleceğini öğrenen bir ileri yetişkinin hayatını sorgulamasını konu edinmektedir. Bu makalede karakterin bulunduğu gelişim dönemi de göz önüne alınarak filmin psikolojik analizi yapılmıştır. Analiz kapsamında gelişim ve yaşlılık kuramlarından Erikson’ın Psikososyal Gelişim Kuramı ve Ödünleme Yoluyla Seçici Optimizasyon Kuramı’ndan yararlanılmıştır. Ayrıca filmin ölüm farkındalığı ve anlam arayışı vurgusunu açıklayabilmek için varoluşçu kuramcılardan Victor Frankl ve Irvin Yalom’un kavramları açısından da film incelenmiştir. Son olarak Jung’un Analitik Psikolojisi kapsamında kişisel bilindışına ait olan “persona” ve “gölge” arketipleri ile kolektif bilinçdışına ait olan “kahraman” arketipi kapsamında filmin ana karakteri incelenmiştir. Ikiru filmi yukarıda bahsedilen kuramlar ve kavramlar perspektifinde incelendiğinde psikolojik olarak analiz edilmeye uygun bir filmdir.
Keywords : ölüm kaygısı, yaşlılık psikolojisi, anlam arayışı, film analizi