Türkiye’nin uzun dönem ortalama sıcaklık (°C) değerlerinin üç farklı enterpolasyon yöntemi ile tahmini

Authors : Cavit Berkay YILMAZ, Hilal BODU, Ethem Sabri YÜCE, Vahdettin DEMİR, Mehmet Faik SEVİMLİ

Pages : 9-17

Doi:10.29128/geomatik.984310

View : 9 | Download : 5

Publication Date : 2023-04-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada, Türkiye\`nin uzun vadeli aylık ortalama sıcaklıkları üç farklı enterpolasyon yöntemi kullanılarak tahmin edilmiştir. Sıcaklıklar komşu ölçüm istasyonlarına ait enlem-boylam özellikleri ve Ters Mesafe Ağırlıklı Enterpolasyon yöntemi insert ignore into journalissuearticles values(Inverse Distance Weighting, IDW);, Kriging ve Radyal Tabanlı Fonksiyon insert ignore into journalissuearticles values(Radial Basis Function, RBF); yöntemleri kullanılarak tahmin edilmiştir. Yöntemler ArcGIS yazılımı altında ArcMAP programı ile uygulanmıştır. Çalışmada 2 farklı enterpolasyon parametresi kullanılmıştır. Bunlar; Enlem insert ignore into journalissuearticles values(Derece); ve Boylam insert ignore into journalissuearticles values(Derece); şeklindedir. Veriler 1981-2020 yılları arasında olup, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden temin edilmiştir. Çalışmada Türkiye’yi temsilen 81 adet vilayet ölçüm istasyonu kullanılmıştır. Toplamda 972 adet insert ignore into journalissuearticles values(81 istasyon x 12 ay); verinin %75’i eğitim aşamasında kullanılmıştır. Verilerin %25’inde ise test edilmiştir. Kullanılan test istasyonları rastgele seçilmiştir. Test aşamasında elde edilen tahminler gözlemlenmiş verilerle karşılaştırılmıştır. Karşılaştırmalarda Karekök Ortalama Karesel Hata insert ignore into journalissuearticles values(KOKH);, Ortalama Mutlak Hata insert ignore into journalissuearticles values(OMH); ve Determinasyon katsayısı insert ignore into journalissuearticles values(R 2 ); kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlar incelendiğinde en iyi sonuç Ardahan insert ignore into journalissuearticles values(Kriging, KOKH:30,22°C, OMH:5,29 °C, R2:0,988); istasyonunda, en kötü sonuç Aksaray insert ignore into journalissuearticles values(IDW, KOKH:121,94°C, OMH:3,48°C, R 2 :0,375); istasyonunda tahmin edilmiştir. Yöntemlere ait en iyi sonuçlar incelendiğinde IDW yöntemi için Şanlıurfa insert ignore into journalissuearticles values(KOKH:27,21°C, OMH:4,02°C, R2:0,851); istasyonunda, Kriging yöntemi için Ardahan insert ignore into journalissuearticles values(KOKH:30,22°C, OMH:5,29°C, R2:0,988); istasyonunda ve RBF yöntemi için ise Şırnak insert ignore into journalissuearticles values(KOKH: 0,47°C, OMH: 0,43°C, R 2 : 0,998); istasyonunda tespit edilmiştir. En kötü sonuçlar incelendiğine ise IDW yöntemi için Aksaray insert ignore into journalissuearticles values(KOKH:121,94°C, OMH:3,48°C, R2:0,375); istasyonunda, Kriging yöntemi için Tunceli insert ignore into journalissuearticles values(KOKH:48,44°C, OMH:6,5°C, R 2 :0,986); istasyonunda, RBF yöntemi için ise Tunceli insert ignore into journalissuearticles values(KOKH:7,85°C, OMH:7,86°C, R 2 :0,521); istasyonunda tespit edilmiştir.
Keywords : IDW, Kriging, Radyal Tabanlı Fonksiyon, Sıcaklık, Tahmin