Ekonomik ve Tipolojik Bir Tahlil: Kilis’te Gayrimüslimler (1846-1849)

Authors : Osman TAŞKIN

Pages : 167-181

Doi:10.18795/gumusmaviatlas.1000529

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2021-10-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma 1840’ların sonunda Kilis’te yaşayan gayrimüslim cemaatlerin ekonomik durumlarına, nüfus ve fiziksel yapılarına odaklanmıştır. Cizye vergi defterlerinin sunmuş olduğu bilgiler çerçevesinde gayrimüslim cemaatlerin ekonomik durumları karşılaştırmalı olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Kilis şehir merkezinde yaşayan gayrimüslimlerin ekonomik gelir düzeylerini Maraş, Antep ve Sivas gibi çevre şehirlerde yaşayan gayrimüslimlerin gelir düzeyleriyle karşılaştırmalı bir şekilde inceleyerek belirginleştirmek hedeflenmiştir. Çalışmada Kilis’te Ermeni, Maruni, Rum ve Yahudi cemaatlerinin yaşadığı ve ekonomik anlamda Marunilerin daha iyi gelir düzeyine sahip olduğu, bilinenin aksine Yahudi cemaatine mensup kişilerin daha düşük gelir seviyesine sahip oldukları görülmüştür. Ermenilerin ve Rumların ekonomik gelir seviyesi açısından benzer oldukları, bunların büyük çoğunluğunun şehir genelinde olduğu gibi ekonomik alt gelir seviyesine sahip oldukları tespit edilmiştir. Gayrimüslimlerin yaşları ve fiziksel özellikleri çerçevesinde bakıldığında ekonomik potansiyeli olan genç ve dinamik bir sosyal zindeliğe sahip oldukları anlaşılmıştır. Bu noktada diğer çevre şehirlere göre de daha genç bir nüfusa sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Tipolojik anlamda çevre şehirlerde yaşayan gayrimüslimlerle benzer özellikleri taşıdıkları görülmektedir. Ayrıca gayrimüslimlerde sakal bırakma alışkanlığının yaşın ilerlemesiyle orantılı olduğu anlaşılmaktadır. Gayrimüslimlerin çoğunda bıyık bırakma alışkanlığı olduğu ancak sakal bırakmanın pek adet olmadığı tespit edilmiştir. Az da olsa genç yaşta sakal bırakan olduğu gibi ileri yaşlarda sakal bırakmayanlara da rastlanmaktadır. Ayrıca çoğunun orta boylu olduğu, kısa ve uzun boylu olanların daha az bir sayıya sahip oldukları görülmüştür.
Keywords : Kilis, Gayrimüslim Cemaatler, Cizye, Ekonomik ve Sosyal Tarih, Ermeni