Orta Karadeniz Bölgesi illerine ait toprak sıcaklıklarının yapay sinir ağları yöntemi ile tahmin edilmesi

Authors : Filiz KARA, Bilal CEMEK

Pages : 192-198

Doi:10.16882/derim.2019.539794

View : 8 | Download : 6

Publication Date : 2019-12-10

Article Type : Research Paper

Abstract :Toprakta suyun bulunuşu, hareketi, buharlaşması ve hava kapasitesi, ayrışması olayları, mikrobiyolojik faaliyet, kök solunumu ve vejetatif faaliyet gibi olayların tümü toprak sıcaklığının etkisi altındadır. Bu çalışmada toprak sıcaklık değerlerinin Yapay Sinir Ağları insert ignore into journalissuearticles values(YSA); yöntemi kullanılarak tahmin edilmesi amaçlanmıştır. Orta Karadeniz bölümü illerine ait farklı toprak katmanlarındaki insert ignore into journalissuearticles values(5, 10, 20, 50 ve 100 cm); aylık ortalama toprak sıcaklık değerleri ve diğer meteorolojik veriler Meteoroloji Genel Müdürlüğünden 1971-2015 yılları için temin edilmiştir. Üç katmanlı ileri beslemeli bir YSA yapısı oluşturularak YSA’nın öğrenmesi için Levenberg-Marquardt insert ignore into journalissuearticles values(LM); algoritması uygulanmıştır. 1971-1990 yılları arası aylık meteorolojik veriler eğitim verisi, 1991-2000 yılları arası aylık veriler test verisi, 2001-2015 yılları arası aylık veriler validasyon verisi olarak kullanılmıştır. İklim verileri ve toprak katmanı göz önüne alınarak 10 farklı YSA Modeli oluşturulmuştur. Tüm istasyonlarda farklı derinliklerde elde edilen sonuçlar için belirleme katsayısı insert ignore into journalissuearticles values(R²); 0.85-0.99 arasında, tahmin hatasının standart sapması insert ignore into journalissuearticles values(RMSE); 0.24-3.74 arasında ve ortalama mutlak hata insert ignore into journalissuearticles values(MAE); 0.01-2.33 arasında değişmektedir. Çalışma sonucu YSA modellerinin Orta Karadeniz İlleri aylık toprak sıcaklık hesaplamalarında başarılı sonuçlar verdiği görülmüştür.
Keywords : Toprak Sıcaklığı, Yapay sinir ağları, Model