Sakatlık Sosyal Modelinde Sosyolojik Perspektifler

Authors : Reşat AÇIKGÖZ, Hüseyin ÖZİL

Pages : 68-87

Doi:10.33709/ictimaiyat.1144506

View : 197 | Download : 922

Publication Date : 2023-05-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada sakatlık sosyal modeli ve bu modelle ilişkili sosyolojik perspektifler ele alınmaktadır. Sakatlık çalışmalarında başat konumda yer alan sosyal model önemli sosyolojik içerimlere sahiptir. Sakatlık literatürüne teorik bir katkı sunmayı amaçlayan bu çalışma, sosyal modele dayalı yeni perspektiflerin hangi açılardan ele alınması gerektiğini tartışmaktadır. Çalışmada ilk olarak, sakatlığa dair ilk açıklamalara yer verilmekte ve sağlık sosyolojisi bağlamında sakatlığa nasıl yaklaşıldığı üzerinde durulmaktadır. İkinci olarak, sakat hareketinin nasıl ortaya çıktığı ve bunun sosyal model ile olan bağlantısı ele alınmaktadır. Burada kısaca sakat hareketinin gelişiminden bahsedilmekte ve bu hareketin bir sonucu olarak görülebilecek sosyal modelin İngiltere ve Amerika’daki farklı gelişim çizgilerinden söz edilmektedir. Üçüncü olarak, sosyal modelin sunduğu yaklaşımlardan hareketle sakatlığı ele alan sosyolojik perspektiflerden ve sosyal model içerisinde değerlendirilebilecek hibrit modellerden bahsedilmektedir. Son olarak, sakatlık sosyal modeline yöneltilen bazı eleştiriler üzerinde durulmakta ve bu eleştirilere beden teorilerinin sağladığı imkândan söz edilmektedir. Sonuçta sakatlık sosyal modelinin sakatlık çalışmalarında zengin bir teorik zemin oluşturduğu ve yeni bakış açılarına kaynaklık ettiği için hala kullanışlı bir model olduğu vurgulanmaktadır.
Keywords : Sakatlık, sosyal model, sakatlık sosyolojisi, sakat hareketi, sosyolojik perspektifler