Denetimsiz ve Adaletsiz Rant Paylaşımının Biçimlendirdiği Kentsel Dokuya Örnek: Ankara-Yıldız

Authors : Tansı ŞENYAPILI

Pages : 326-347

View : 9 | Download : 6

Publication Date : 2014-01-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Kentsel dönüşüm, son yıllarda Türkiye’nin gündemindeki önemli konu başlıklarından biridir. Bu çalışma, Yıldızevler mahallesi dönüşümünün, kamuya dönmesi gereken alanın çok elverişli konumundan ötürü çok yüksek olan, dönüşüm sonucu daha da artan ve kamuya dönmesi gereken rantların, yapsatçı ve gecekondu sahipleri tarafından paylaşıldığı, yağmalandığı bir örneği oluşturuyor. Bu rant paylaşımında yapsatçılar bir adım önde giderek, “aslan payını” almışlardır. Kentsel konut dokusunun yasal bölümünde yaşayanlar, konutlarının oransal olarak çok daha yavaş hızla artan piyasa değeri içinde kalırken, yasa dışı ya da çok ucuz fiyatlar ile ekilen ya da boş arazi üzerine yerleşmiş olanlar bugün yasal konutların çok üzerinde değerlere sahip oldular. -Yıldız’da  ilginç ve farklı olan bir diğer özellik de bu yasa ile kentte gecekondudan dönüşmüş hiç bir alanda olmadığı kadar yüksek prestije sahip lüks ve konforlu bir konut alanının varlığıdır. Yıldızevler gecekondu mahallesinin dönüşüm öyküsü, serbest pazara bırakılan dönüşüm olgusunun kente dönmesi gereken rantı, kişiler arasında yağmaya açabilmesinin öyküsüdür. Devletin, çıkarmış olduğu dönüşüm yasasının uygulamasını izlememiş olması, bu yasanın açtığı yolları denetlememiş olması, bir arabulucu olarak görev üstlenmemiş olması, yoksul gecekondu nüfusunu yapsatçıların eline bırakmıştır. Yıldızevler gecekondu mahallesinin dönüşüm öyküsü bu açıdan kent plancıları için ilginç bir örnek oluşturur.
Keywords : Gecekondu, dönüşüm, rant, yapsatçı, yağma