Merkeziyetçi Temayüller ve Trabzon’da Modern Kamusal Yapıların İnşası (1937-1944)

Authors : Evrim DÜZENLİ

Pages : 934-964

Doi:10.31198/idealkent.931829

View : 8 | Download : 4

Publication Date : 2021-09-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Trabzon, 1930-1940 yılları arasında, geniş kapsamlı bir modernleşme hareketinin içinde yerini alır. Bu, gerek “su işi”, “plan işi” ve diğer altyapı çalışmaları, gerekse kamusal yapıların inşası ile bir biçimselliğe kavuşur. 1940’lara kadar, çıkarılan yasalar, vilayet ve umumi müfettişlik gibi kurumlar tarafından yapılan yönlendirmelerin yanı sıra, belediyenin iç koşulları, şehirdeki bu faaliyetler üzerinde merkeziyetçi bir vurgunun oluşmasında etkilidir. Bununla beraber 1930-1940 tarihleri arasında tutulan Trabzon Belediye Meclisi Zabıtları’na göre, faaliyetlerin bütünüyle bu çizgide sürdürüldüğünden bahsetmek zordur. Nitekim bu dönemde şehrin ihtiyaçlarını karşılamaya dönük Numune Hastanesi insert ignore into journalissuearticles values(1938);, Trabzon Lisesi insert ignore into journalissuearticles values(1938);, Stadyum insert ignore into journalissuearticles values(1942);, Erkek Sanat Okulu insert ignore into journalissuearticles values(1944); yapılarının inşasına dönük çalışmalar başlarken, inşai koşullar, şehirde “bir başka” modernlik deneyiminden daha bahsetmeyi mümkün kılar. Çalışmada öncelikli olarak, şehirde bu merkeziyetçi koşullar ve bu koşulların kamusal alandaki bayındırlık faaliyetleri üzerindeki etkisi üzerinde durulmuştur. İkinci olarak; söz konusu kamusal yapılar, aynı dönemlerde şehirde büyük dönüşümler ön gören Lambert planı ile ilişkisi üzerinden değerlendirilmiştir. Son olarak, inşai süreç, her bir yapı için ayrı ayrı ele alınmıştır. Bu şekilde, mimarlığın ve kentin görünür simgelerinin yerel bir bağlamı nasıl ürettiğinin ortaya çıkarılması hedeflenmektedir.
Keywords : Trabzon, merkeziyetçilik, mimarlık, kamusal yapılar