Modernin İzini Sürmek: Yok Olan Bir Erken Cumhuriyet Dönemi Mimarlık Örneği Olarak Isparta Halkevi Binası

Authors : Ülkü ÇELEBİ GÜRKAN

Pages : 97-137

Doi:10.31198/idealkent.881844

View : 7 | Download : 5

Publication Date : 2022-04-20

Article Type : Research Paper

Abstract :Erken Cumhuriyet döneminde ulus-devlet aracılığı ile aktarılan modernleşme pratiği kapsamında Halkevleri; kentlerdeki mekânsal ve sosyo-kültürel yaşamın yeniden düzenlenmesinde ve toplumsal yaşamın çağdaşlaştırılmasında kullanılan eğitim ve kültür kurumlarıdır. 24 Şubat 1933 tarihinde açılan Isparta Halkevi bu amaç doğrultusunda Isparta kentine hizmet etmiştir. 1941 yılında tamamlanan Halkevi binası Erken Cumhuriyet dönemi modernleşme projesinin Isparta kentindeki mekânsal bileşenlerinden biridir. Kentsel, mekânsal ve yapısal özellikleri ile modern mekân deneyimi sunan; bunun yanında içerdiği eğitim-kültür programı ile “modern” bir yapı olan Halkevi binası; Erken Cumhuriyet döneminde amaçlanan mekânsal ve sosyo-kültürel dönüşümü sağlama yönünde önemli rol üstlenmiştir. Yapı, Halkevlerinin 1951 yılında kapatılmasından sonra giderek işlevsiz kalan yapı 1990’lı yılların başında yıkılmıştır. Halkevi binası; Erken Cumhuriyet Döneminde inşa edilen ve günümüzde varlığını sürdüren “meydan-devlet yapıları-bulvar” sisteminin bir parçası olarak değerlendirilmek yerine yalnızca yapı ölçeğinde ele alınarak yıkılmış ve kent hafızasından silinmiştir. Bu çalışma kapsamında; Erken Cumhuriyet modernleşmesinin Isparta kentindeki rasyonel imgelerinden biri olan Isparta Halkevi binası kentsel konumu, kurumsal ve mekânsal özellikleri ve yıkılana kadar geçen süreçte yaşadığı değişim ve dönüşümler bakımından incelenmiştir. Bu çalışma; Erken Cumhuriyet Dönemi mimari mirasının çoktan yok olmuş bir üyesi olan Isparta Halkevi binasının mekânsal özellikleri ile literatüre girebilmesi için farkındalık yaratılması amacıyla hazırlanmıştır.
Keywords : Erken Cumhuriyet Dönemi, moderleşme, Isparta, Isparta Halkevi Binası