Kent İçi Toplu Ulaşımın Operasyon ve Bakım Uygulamalarında Yeni Model Arayışları

Authors : Ertuğrul Selçuk GÜLDÜLER

Pages : 771-796

Doi:10.31198/idealkent.1064323

View : 10 | Download : 6

Publication Date : 2022-08-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Kent içi toplu ulaşım gelişmekte olan ülkelerde genel olarak lastik tekerlekli sistemler üzerinden yürütülmektedir. Lastik tekerlekli kent içi ulaşım operasyonlarında en temel modeller, özkaynak modeli ve belirli bileşenlerin piyasadan satın alındığı modellerdir. Türkiye’de kent içi toplu ulaşım hizmeti sağlama görev, yetki ve sorumluluğu belediyelerdedir. Belediyeler, lastik tekerlekli sistemlerin işletilmesi konusunda artan personel maliyetleri, yükselen filo yaşı ve kanuni kısıt gibi nedenlerle son yıllarda yeni model arayışlarına girmiştir. Çalışmada lastik tekerlekli kent içi toplu ulaşımda temel modeller incelenmiştir. Devamında Türkiye’de son yıllarda uygulanmaya çalışılan yeni modellerin detayları ve uygulama sonuçları ortaya konulmuştur. Uygulanan yeni modellerin güçlü ve zayıf yanlarına değinilmiştir. Çalışmanın önemi, kent içi ulaşımda lastik tekerlekli sistemlerin operasyonunda temel modeller ile yeni model arayışlarının kıyaslanması ile ilgili çalışma boşluğunun doldurulmasıdır. Çalışma sonucunda temel modellerde personel aidiyeti ve yüksek maliyetlerin; hizmetlerin piyasadan temin edildiği dış kaynaklara dayalı modellerde rekabet, operasyon istikrarı, ödeme performansı, bakım kalitesizliği ve çalışanların memnuniyetsizliğinin önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Belediye tarafından destekleme ödemesi yapılmasına dayalı modellerde yolcu memnuniyeti, sefer artışı ve belediyenin katlanmak zorunda olduğu maliyetlerin artması ön plana çıkan hususlardır.
Keywords : toplu ulaşım, kent içi toplu ulaşım, lastik tekerlekli toplu ulaşım, otobüs işletmeciliği, belediye