Kentsel Dönüşüm Projelerinde Finansman Yaklaşımları: Değer Artışının Kamuya Aktarılması

Authors : Muhammed Said Yılmaz, Harun Tanrıvermiş

Pages : 2159-2189

Doi:10.31198/idealkent.1506891

View : 63 | Download : 83

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışma, bireysel ve toplumsal değişimin mekana yansımasının kentsel mekanın dönüşümünü gerektirdiği gerçeğinden hareketle, kentsel dönüşüm projelerinin finansman sorunlarının çözümüne odaklanmaktadır. Bu çerçevede kentsel dönüşüm projelerinin finansmanı için Değer Artışının Kamuya Aktarılması (Land Value Capture - LVC) politikalarının rolünü incelemektedir. Kentsel dönüşüm, ekonomik, sosyal, çevresel ve mekansal boyutlarıyla karmaşık bir süreç olarak ele alınmakta ve finansal sürdürülebilirlik sağlanmadığı durumlarda etkinliği sınırlı kalmaktadır. LVC politikaları, kamu müdahaleleri sonucu gayrimenkul değerinde meydana gelen artışların toplumsal faydaya dönüştürülmesini amaçlayan bir mekanizma olarak öne çıkmaktadır. Çalışmada, Brezilya\\\'daki Porto Maravilha projesi bir örnek olay olarak analiz edilmekte ve bu deneyimden yola çıkarak Türkiye bağlamında LVC politikalarının uygulanabilirliği değerlendirilmektedir. Porto Maravilha örneğinde, yapılaşma hakkı sertifikaları gibi yenilikçi finansman araçları, ekonomik sürdürülebilirliği desteklerken toplumsal faydanın da arttırılabileceğini göstermektedir. Bununla birlikte, Türkiye\\\'de parçalı mülkiyet yapısı, gönüllü katılım eksikliği ve kamu kaynaklarının yetersizliği gibi faktörlerin LVC politikalarının uygulanabilirliğini sınırladığı görülmektedir. Çalışma, LVC politikalarının etkinliği için ekonomik sürdürülebilirliğin yanı sıra mekansal adalet ve sosyal eşitlik ilkelerine de odaklanılması gerektiğini vurgulamaktadır. Değer artış payı uygulamasının kentsel dönüşüm projelerini kapsayacak şekilde genişletilmesi, Türkiye\\\'deki projelerin maliyetlerini azaltırken sosyal etkilerini artırabilecek potansiyele sahiptir. Ayrıca, sosyal düzenlemeler ve düşük gelirli grupların konut ve altyapı erişimini destekleyen politikaların, projelerin toplumsal kabulünü artırabileceği değerlendirilmektedir. Bu bağlamda çalışma, LVC politikalarının kentsel dönüşüm projelerinde uygulanabilirliğini artırmak için politika önerileri sunarak hem teorik hem de pratik katkılar sağlamayı amaçlamaktadır.
Keywords : Kentsel dönüşüm projeleri, değer artışının ölçülmesi, değer artışının kamuya aktarılması, vergilendirme ve Porto Maravilha Projesi