İstanbul’da Bir Nazi Doktor: Max Clara - Tıp Terörü Kurbanlarının Peşinde

Authors : Erdem BAGATUR

Pages : 569-610

Doi:10.26650/oba.1247906

View : 32 | Download : 38

Publication Date : 2023-07-06

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmanın amacı, Max Clara’nın insert ignore into journalissuearticles values(1899–1966); İstanbul’daki yaşamının son dönemini insert ignore into journalissuearticles values(1950–1966); ve buradaki bilimsel faaliyetlerini incelemektir. Clara’nın nasyonal sosyalist dönemdeki ve öncesindeki kariyeri ayrıntılı olarak ortaya konulmuştur, ancak savaş sonrası dönemde akademik hayattan uzaklaştırılmasını izleyen son yılları, eski meslektaşları ve akademik dünya ile olan ilişkileri hakkında neredeyse hiçbir bilgi mevcut değildir. Bu çalışmada, Max Clara’nın İstanbul’daki hayatı, İstanbul Üniversitesi Arşivi’ndeki birincil kaynaklara dayandırılarak belgelenmiştir. Arşiv belgeleri, İstanbul Üniversitesi’nin tarihi ve Türkiye’deki mülteci akademisyenler hakkında mevcut literatür, Clara hakkındaki literatür ve Clara’nın yayınlarının analizleriyle desteklenmiştir. Ayrıca, Clara’nın Almanya’dan getirdiği histolojik ve anatomik materyal alındığı nasyonal sosyalist dönem kurbanlarının kimliklerine ulaşmak amacıyla bulunmaya çalışılmıştır. Max Clara’nın İstanbul yıllarında hayatı, akademik çalışmaları ve dış dünya ile ilişkileri açık ve kapsamlı bir şekilde gün ışığına çıkarılmıştır. Ancak üç bölüme ayrılan histolojik ve anatomik materyaline, materyalin yeni sahipleri olan üniversiteler ve öğretim üyelerinin isteksizliği nedeniyle ulaşılamamıştır. Clara’nın nasyonal sosyalist dönemde mahkumlar üzerinde tıbbi deneyler ve idam edilenlerin etik olmayan bir şekilde temin edilen bedenlerini kullanma gibi etik olmayan uygulamalara karıştığı ayrıntılarıyla ortaya çıkarılmıştır. Akademik yayınlarının analizi, kendi içlerinde büyük tutarsızlıklar ve çarpıtmalar olduğunu ve bu yayınların sanıldığı kadar önemli olmadığını ortaya koymuştur.
Keywords : Max Clara, Tıp Tarihi, Histoloji Tarihi, Nasyonal Sosyalizm, Nazi Almanyası, Mülteci Akademisyenler, Tıbbi Deney, İnsan Dokusu, Nazi ötanazisi, Irk Islahı