Hasan Fehmi’nin [Çayköy] Darülfünûn Fünûn Fakültesi Mecmuası’nda Yayımlanan Matematik Makaleleri

Authors : Müjdat Takıcak

Pages : 421-478

Doi:10.26650/oba.1376947

View : 32 | Download : 50

Publication Date : 2024-08-02

Article Type : Research Paper

Abstract :Hasan Fehmi [Çayköy] 1911 yılında Darülfünun Riyaziye Şubesi’nden mezun olduktan sonra, Kabataş Sultanisi, Mercan Sultanisi, Kız Muallim Mektebi, Darüşşafaka Lisesi gibi seçkin liselerde matematik öğretmenliği yapmıştır. Ulusal ve uluslararası bilimsel makaleleri yakından takip eden ve Riyaziye Şubesi hocaları ile yakın ilişkisi olan Hasan Fehmi, Talebe Mecmuası, Riyaziyyat ve Darülfünûn Fünûn Fakültesi Mecmuası gibi çok sayıda dergide makaleler yayımlamıştır. Bir öğretmen olarak bilimsel yayınlarla bu kadar ilgili olması dikkat çeken bir durumdur. Zira Darülfünûn Fünûn Fakültesi Mecmuası’nda makalesi yayımlanan iki öğretmenden biri olan Hasan Fehmi, 1916-1917 yılları arasında yayımladığı 6 makale ile en çok yayın yapan beşinci kişi olmuştur. İsimleri sırasıyla “Küre Hacminin Bi’l-Cebr İstihrâcı”, “Hendese Meselesi”, “Müsellesât [1]”, “Bir Gâye Meselesi”, “Müsellesât [2]” ve “Cebir” olan bu makalelerin transliterasyonu ve matematiksel değerlendirilmesi eldeki bu çalışma kapsamında yapılmıştır. Elde edilen bulgulara göre, söz konusu makalelerde lisans seviyesinde özel matematiksel problemler tanıtılmış ve ispatlanmıştır. Özgün bir yaklaşıma rastlanmayan bu ispatlarda aritmetiğin ve geometrinin temel kuralları kullanılmıştır.
Keywords : Matematik Tarihi, Hasan Fehmi Çayköy, Darülfünûn Fünûn Fakültesi Mecmuası, Osmanlı Bilim Tarihi