Açık kanalda batmış bitkinin akıma etkisi

Authors : Didem YILMAZER, Ayşe YÜKSEL OZAN

Pages : 214-226

Doi:10.25092/baunfbed.340628

View : 13 | Download : 11

Publication Date : 2017-09-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Son 30 yılda ekosistem ve dünya için vazgeçilmez bir rolü olan bitki tarlalarının kıyı ve akarsu hidroliği üzerindeki etkilerini incelemek çok önem kazanmıştır. Akım ve bitki örtüsü arasındaki girişim, katı madde taşınımını, akarsu jeomorfolojisini ve akarsu bölgesindeki yaşam alanını önemli derecede etkilemektedir. Doğal bitki tarlalarının şüphesiz en önemli özelliği rastgele bir karaktere sahip olmalarıdır. Doğal bir bitki alanında, bitkinin yüksekliği, çapı, şekli, bükülme sertliği ve mekânsal dağılım gibi birçok parametre rastgele olarak olaya etkili olmaktadır [2]. Bu nedenlerden dolayı, akım alanı ve bitki örtüsü arasında meydana gelen etkileşimin anlaşılması akarsu düzenlemeleri ve akım kontrol durumları için oldukça önemlidir. Bu çalışmada, kısmi bitki örtüsüne sahip akarsularda bulunan batık bitki örtüsü ve akım arasındaki etkileşim deneysel olarak incelenmiştir. Deneylerde, düşük ve yüksek yoğunlukta (N1=172 IP/m 2 ve N2=1142 IP/m 2 ) olmak üzere iki farklı bitki yoğunluğu kullanılmıştır. Kanalda x ekseni yönünde (13 farklı noktada), yanal mesafelerde (11 farklı noktada) ADV (Acoustic Doppler Velocimeter) ile üç farklı derinlikte düşey hız ölçümleri yapılmıştır. Bu çalışmada bitki tabakasının varlığının, akımın hızında bir azalmaya neden olduğu ve bitki yoğunluğunun artışıyla beraber hızdaki azalmanın daha etkin bir hale geldiği görülmüştür. Bu çalışmanın, literatürde art-iz bölgesi ile ilgili sınırlı sayıda olan çalışmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Keywords : Bitki parçası, art iz bölgesi, batık bitki