Açık hava antik alanı (OASIS) yapı taşlarında gözlenen bozunmanın nümerik hesaplama ile belirlenmesi

Authors : Kıvanç ZORLU, Mehmet BAYIRLI

Pages : 38-43

Doi:10.25092/baunfbed.363757

View : 13 | Download : 11

Publication Date : 2017-12-07

Article Type : Research Paper

Abstract :Karbonatlı kayalarda bozunma derecesinin belirlenmesi oldukça zordur. Bu tür kayaların özellikle çözünmeye duyarlı olmaları nedeniyle, bozunma artıkları ortamdan tamamen uzaklaşarak ve kaya içerisinde boşluklar oluştururlar. Ayrıca, koruma altındaki tarihi yerlerdeki yapı taşlarında meydana gelen bozunmanın belirlenmesi de, örneklemede yaşanan sınırlamalar nedeniyle oldukça güçtür. Akdeniz kıyılarında inşa edilmiş tarihi yapılar, büyük bloklar elde edilebilen ve yapı taşları için uygun niteliklerde olan kireçtaşları ile inşa edilmiştir. Olba antik kentinin yapı taşlarında çözünme ile meydana gelen makro ve mikro ölçekteki bozunmanın izlerine rastlamak mümkündür. Örnek almadaki kısıtlamalar nedeniyle Olba antik kentindeki yapı taşlarının mikro ölçekteki bozunma derecelerini belirlemek için hasar vermeyen bir yöntem kullanılmıştır. Çalışmada, yapı taşlarının mikro ölçekteki yüzey morfolojisi fraktal boyut yaklaşımı kullanılarak belirlenmiştir.  Bu amaçla, farklı bozunma derecelerine sahip yapı taşlarından alınan örnekler Taramalı Elektron Mikroskobunda (SEM) analiz edilmiş ve her bir mineralin fraktal boyutu hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, yapı taşlarındaki bozunma arttıkça, fraktal boyutta da bir artış gözlenmektedir. Bu sonuçlar, daha önce makro ölçekte yapılmış çalışmalarda belirlenen bozunma dereceleri ile uyumluluk göstermektedir.  
Keywords : Olba, bozunma, SEM, fraktal boyut