Okçuzâde ve en-Nazmu’l-Mübîn fi’l-âyâti’l-erba‘în Adlı Türkçe Kırk Ayet Tefsiri

Authors : Uğur BORAN

Pages : 65-108

View : 13 | Download : 5

Publication Date : 2020-12-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Türkçe Kur’ân tercüme ve tefsirleri meselesi farklı uzmanlık alanlarından araştırmacılarca bugüne kadar çeşitli yönleriyle ele alınmışsa da tarihî malzemenin tamamı henüz ilmî incelemelerle ortaya çıkarılmamış olduğundan yeterli ve beklenen ölçüde kapsamlı bir yaklaşımda bulunabilmek için bir müddet daha beklemek gerekecektir. XVI. asrın son çeyreğinde dünyaya gelen ve XVII. asrın ilk yarısında vefat eden Okçuzâde Mehmed Şâhî münşîlik başta olmak üzere Osmanlı Devleti’nin çeşitli bürokratik kademelerinde vazife almış birisidir. İnşâ kudreti klasik ve modern kaynaklarda övgü dolu ifadelerle anılan Okçuzâde ilmî cephesinin meyvesi olarak kırk ayet türünde, aslında klasik edebiyatımızda örneklerine çok rastlanmayan bir eser telif etmiştir. Tam adı en-Nazmu’l-Mübîn fi’l-âyâti’l-erba‘în olan bu eser üzerine yaptığımız doktora teziyle bugüne kadar bu metne dair verilen ve genel olarak birbirini tekrarlayan yarı doğru yarı hatalı bilgilerin ötesine geçilmiş oldu hem de ilk cümlede ifade edilen söz konusu eksik tarihî malzemenin bir tanesinin daha gün yüzüne çıkması sağlandı. Böylece bir yandan en-Nazmu’l-Mübîn’in mahiyeti ortaya konulurken bir taraftan da edebîirfânî tefsir türüne dahil edilebilecek olan bu manzum-mensur karışık kırk ayet tercüme ve tefsirinin Osmanlı asrı Türkçe tercüme-tefsir hareketinin neresinde durduğuna dair bir kanaatin gelişmesine de olanak sağlaması amaçlandı. en- Nazmu’l-Mübîn fi’l-âyâti’l-erba‘în edebî-irfânî bir kırk ayet tefsiridir. Okçuzâde’nin Kur’ân’dan seçip tefsir ettiği ayetler şu surelerden alınmıştır: Bakara insert ignore into journalissuearticles values(84-85, 185 ve 32);, Hûd insert ignore into journalissuearticles values(17, 60 ve 116);, Nisâ insert ignore into journalissuearticles values(171 ve 100);, Kasas insert ignore into journalissuearticles values(83 ve 88);, Şuarâ insert ignore into journalissuearticles values(82, 43 ve 90);, Yûsuf insert ignore into journalissuearticles values(91, 92 ve 50);, Enbiyâ insert ignore into journalissuearticles values(88 ve 18);, Kehf insert ignore into journalissuearticles values(109 ve 82);, Talak insert ignore into journalissuearticles values(1 ve 3);, Zâriyât insert ignore into journalissuearticles values(16 ve 17);, Arâf insert ignore into journalissuearticles values(148 ve 183);, Necm insert ignore into journalissuearticles values(39 ve 42);, Hadîd insert ignore into journalissuearticles values(13);, Mülk insert ignore into journalissuearticles values(29);, Âli İmrân insert ignore into journalissuearticles values(92);, Fecr insert ignore into journalissuearticles values(9);, Hac insert ignore into journalissuearticles values(27); Meryem insert ignore into journalissuearticles values(54);, Tevbe insert ignore into journalissuearticles values(40);, Ahzâb insert ignore into journalissuearticles values(53);, Zuhruf insert ignore into journalissuearticles values(39);, Yunus insert ignore into journalissuearticles values(30);, Mâide insert ignore into journalissuearticles values(114); ve Şûrâ insert ignore into journalissuearticles values(23);.
Keywords : Kur`ân, tefsir, kırk ayet, Okçuzâde Mehmed Şâhî, en Nazmu`l Mübîn fi`l âyâti`l erba`în