Reisüzzâkirîn’in Sefernâmesi ve İstanbul’daki Şiîlerin Dinî Hayatı

Authors : Güllü YILDIZ

Pages : 111-124

Doi:10.26650/jos.855394

View : 9 | Download : 5

Publication Date : 2021-04-18

Article Type : Research Paper

Abstract :İstanbul’daki Şiîlerin dinî yaşantısı şimdiye kadar sadece Muharrem ayında düzenlenen azadarî merasimleri üzerinden anlatılmıştır. Bu durumda şüphesiz eldeki kaynakların mahiyeti etkili olmuştur ve daha çok kurumsal bir hüviyet taşıyan bu merasimlerin ötesinde dinin ve mezhebin bireylerin gündelik yaşamlarındaki tezahürleri ele alınamamıştır. Bu tek yönlülüğün aşılmasına katkı sağlamayı amaçlayan bu çalışmada, İstanbul’daki Şiîlerin dini hayatına dair şimdiye kadar istifade edilmemiş bir kaynak ele alınarak sunduğu bilgiler değerlendirilmektedir. Söz konusu edilecek kaynak, İstanbul yolunu kullanarak hacca giden Reisüzzâkirîn isimli Meşhedli bir ravzahânın insert ignore into journalissuearticles values(Kerbelâ ile ilgili mersiyeler okuyan kişi); sefernâmesidir, Bu sefernâme, müellifinin yaklaşık kırk gün insert ignore into journalissuearticles values(21 Şâban-3 Şevval 1319/3 Aralık 1901-13 Ocak 1902); kaldığı İstanbul’da Şiî toplulukla hemhal olması ve onlara gerek cami minberinde gerekse davet edildiği tüccarların evlerinde dinî hizmetler vermiş olması dolayısıyla çok önemlidir. Vaktinin çoğunluğunu hanın avlusundaki mescidde veya İranlılar’ın evlerinde geçirse de şehri gezme fırsatını da bulmuştur. Çarşı pazar gezip alışveriş yaptığı gibi camileri ve diğer tarihî eserleri görmeye ve köprü, tünel gibi o dönemin teknolojik yeniliklerini tecrübe etmeye de gayret göstermiştir. Reisüzzâkirîn’in günlük tarzında kaleme aldığı ancak tamamlayamadığı sefernâmesinin İstanbul bahsi, bir tür Ramazan günlüğüdür ve gün gün yapılan ibadetleri kaydetmesi itibariyle Şiîlerin dinî yaşantılarına dair ayrıntılar açısından oldukça zengindir. Bu metin aynı zamanda İstanbul’daki Şiîlerin dinî inançlarını yaşama anlamında İran’la irtibatlarının mahiyetine dair bilgiler de sunmaktadır.
Keywords : Reisüzzâkirîn, Sefername, Hac, İstanbul`daki Şiiler, Dini Hayat