Yahyâ b. Saîd el-Antâkî’nin Târîh’inde Bahrî Seferler, Denizcilik ve Nil Nehri

Authors : Murat ÖZTÜRK

Pages : 183-202

View : 12 | Download : 5

Publication Date : 2021-10-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Melkî Patriği Saîd b. Bıtrîk’in yeğenlerinden olan Yahyâ b. Sâîd el-Antâkî tahminen 370’ten insert ignore into journalissuearticles values(980-981); önce Kahire’de doğdu. Hayatının ilk 35 veya 40 yılını Mısır’da geçirdikten sonra 405 insert ignore into journalissuearticles values(1014-1015); senesinde Bizans hâkimiyetindeki Antakya’ya yerleşti ve ileri yaşlarda bu şehirde vefat etti. Târîh isimli meşhur eserini yıllara göre değil de tahta çıkış sırasıyla önce Abbâsî, sonra Fâtımî halifelerine ve ülkelere göre taksim eden müellif, Mısır, Suriye ve Bizans İmparatorluğu’ndaki olaylar hakkında geniş bilgi vermekte ve Kuzey Afrika’da meydana gelen hâdiselere ise sadece Fâtımîler dolayısıyla temas etmektedir. Yazar, te’lif ettiği eserinde X. ve XI. yüzyıllarda denizcilik bağlamında Bizans İmparatorluğu, Mısır’daki Türk-İslâm devleti İhşîdîler, Kuzey Afrika ile Mısır’da hüküm süren Fâtımîler ve kuzeydeki Rusların Akdeniz, Kızıldeniz veyahut Hazar Denizi’nde gerçekleştirdikleri sefer ve çıkarmalara yer vermektedir. Bunun yanında kaydettiği gemi isimleri ve Nil Nehri hususunda naklettiği kayıtlar özgün bilgiler niteliğindedir. el-Antâkî’nin deniz, denizcilik ve Nil Nehri hakkında kaleme aldığı orijinal aktarımları Ortaçağ tarihine âit eserlerdeki bilgilere katkı yapılmasına da imkân sağlamaktadır. Bu çalışmada müellifin denizler ve Nil hakkında verdiği mâlûmat ele alınarak su coğrafyasındaki hâdiseler, gelişmeler tetkik edilecektir.
Keywords : Yahyâ Saîd b el Antâkî, Akdeniz, Kızıldeniz, Hazar Denizi, Nil Nehri, Gemiler