Sürgün Şairi Mahmud Bayram et-Tûnisî

Authors : Ömer İSHAKOĞLU

Pages : 195-214

Doi:10.26650/jos.1081510

View : 13 | Download : 5

Publication Date : 2022-04-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Mahmud Bayram, Tunus asıllı bir aileye mensup olarak Mısır’da doğdu ve yetişti. Hayat şartları düzenli bir eğitim almasına engel olsa da zekâsı ve okumaya olan ilgisi sayesinde toplumun önde gelenleri arasına girmeyi başardı. Ancak mücadeleci ruhu ve haksızlıklara karşı olan duyarlılığı neticesinde özellikle sömürge güçleri ve onların güdümünde olan yönetimler tarafından sürgün cezasına çarptırıldı. Hayatının önemli bir bölümünü sürgünde ve zor şartlar altında geçirdi. Buna rağmen Mısır’da başlamış olduğu yazın hayatına sürgünde de devam etti. Çeşitli gazete ve dergilerde idareci ve yazar olarak çalıştı. Şiir, makale, öykü ve makâme türlerinde eserler vermiş olsa da, halk dilinde yazdığı zecelleri ve şarkı sözleri ile tanındı. Bu yüzden edebiyat dünyasında hak ettiği yeri bulamadı. Kendisi hakkında Türkçe müstakil bir çalışma yapılmamış olmasından dolayı kaleme alınan bu makalede; Mahmud Bayram’ın ihmal edilerek görmezden gelinen kişisel yönleri ile yazdığı birçok edebi tür hakkında incelemede bulunulmuştur. Ayrıca edebiyatçı kimliğine ek olarak, siyasi ve reformcu bir yapıya sahip olduğu ve bunun için çetin mücadelelere giriştiği görülmüştür. Kendisine yakıştırılan halk sanatçısı sıfatının yanı sıra, aynı zamanda edebi değeri yüksek ürünler verdiği de tespit edilmiştir. Bütün bunların ışığında; yazdığı her bir edebi tür hakkında müstakil çalışmaların ya da bilimsel tezlerin kaleme alınmasının faydalı olacağı düşünülmektedir.
Keywords : Mahmud Bayram et Tûnisî, Mısır, Tunus, Zecel, Ümmü Gülsüm