Hafız İbrahim’in Leyâli Satih Adlı Eserinin Teknik ve Tematik Açıdan Çözümlemesi

Authors : Modern Arap Edebîyatı, Hâfız İbrâhîm, Şâ’irü’n-Nîl, Makâme, Leyâlî Satîh.

Pages : 423-472

Doi:10.26650/jos.1244610

View : 11 | Download : 11

Publication Date : 2023-04-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Mısır başta olmak üzere Arap toplumu 20. yüzyılın ilk iki çeyreğinde modern çağın Batılı sömürgecilik anlayışına karşı çeşitli alanlarda verilen birçok mücadeleye şahit olur. Özellikle askeri, sosyal, siyasi ve kültürel özgürlük alanlarında öne çıkan bu mücadele, edebiyat sahasında da etkili bir şekilde sürdürülür. Nitekim dönemin şair ve yazarları, toplumun temel değerlerindeki aksaklıkları metinlerine yansıtarak birçok eser kaleme alırlar. Bu bağlamda Arap edebiyatında daha çok şair kimliğiyle tanınan ve “Şâ’irü’n-Nîl” ile “Şâ’irü’ş-Şa’b” gibi lakaplarla taltif edilen Hâfız İbrâhîm’in bu çalışmada değerlendirilen nesir türündeki Leyâlî Satîh isimli eseri, 19. yüzyılın sonlarıyla 20. yüzyılın başlarında sömürgeciliğin de etkisiyle Mısır’da oluşan toplumsal değişimin boyutlarını aktarması noktasında şairin eleştiri ve görüşlerinin yanı sıra dönemin sosyolojik ve siyasi atmosferini başarılı bir şekilde yansıtan önemli eserlerden biri kabul edilir. Şairin ordudayken İngilizlerle yaşadığı sorunlara yer vermesiyle otobiyografik bir özellik de kazanan eserin, klasik edebî bir tür olan makâme tarzı ile modern anlatı türlerinden romanın bazı özelliklerini ihtiva ettiği söylenebilir. Bu açıklamalardan hareketle çalışmada, 21. yüzyılın küreselleşen dünyasında ciddi bir tehdit olarak varlığını sürdüren gelenek-modernite çatışması, edebî münakaşalar, basınla gazeteciliğin yozlaşması, eğitim kurumları, kadın hakları, saadet kavramı, ahlakî çöküş, siyaset- din ilişkisi, özgürlük ve mültecilere tanınan imtiyazlar gibi önemli toplumsal gerçeklere temas eden Leyâlî Satîh isimli eser, teknik ve tematik açıdan tahlil edilmiştir.
Keywords : Modern Arap Edebîyatı, Hâfız İbrâhîm, Şâirün Nîl, Makâme, Leyâlî Satîh