İranlı Kadın Hacıların Seyahatnâmelerinde Bağdat: Sosyal Hayat ve Mezhep

Authors : Fatma Batkitar

Pages : 85-100

Doi:10.26650/jos.1265088

View : 82 | Download : 76

Publication Date : 2023-10-24

Article Type : Research Paper

Abstract :Kitâbü’l-Büldân’da Ya‘kūbî (ö 292/905)’nin"doğuda ve batıda benzeri olmayan” şeklinde tavsif ettiği Bağdat, asırlar sonra yine seyahatnâmelerde "yeryüzündeki cennet” olarak anılmaya devam etmiş bir şehirdir. Pek çok bakımdan önemli bir şehir olan Bağdat ve çevresi, üç İranlı kadın hacının yaptıkları ziyaretlerini yazdığı seyahatnâmelerde konu edilmiştir. Kaçarlar Hanedanı döneminde yaşayan bu üç kadın müellif tarafından yazılan ilk seyahatnâme Mihrimah Hanım’a ait olan Sefernâme-yi Mekke’dir; Rûznâme-i Sefer-i Atabât ve Mekke seyahatnâmesi ise Sekine Sultan’a; Rûznâme-yi Sefer-i Hac: Atabât ve Derbâr-i Nâsırî de Aliye Hanım Şirazî’ye aittir. Çalışma söz konusu üç seyahatnâmeden hareketle müelliflerin Bağdat’ın sosyal hayatı hakkındaki mülahazalarını ve mezhep algılarını analiz etmeyi hedeflemektedir. Bağdat ve civarının önemi ve özellikle İranlılar için neden önemli olduğundan bahisle konu açıklanmıştır. Ardından seyahatnâme yazarları kısaca tanıtılarak eserlerinin Bağdat ve çevresini konu alan bölümleri ayrıntılarıyla ele alınmaya çalışılmıştır.
Keywords : Seyahatnâme, Kadın Hacılar, Bağdat, Atabât, Mezhep