XX. Yüzyıl Mısır Tiyatrosunda George Abyad ve Tiyatrocu Kişiliği

Authors : Turgay Gökgöz

Pages : 437-459

Doi:10.26650/jos.1466184

View : 44 | Download : 79

Publication Date : 2024-10-03

Article Type : Research Paper

Abstract :Modern Arap tiyatrosu, Lübnan’da doğmuş olsa da dönemin şartları nedeniyle Mısır’da gelişim imkânı yakalamış ve başta Mârûn en-Nakkâş, Ya‘kûb Sannû‘, Ahmed Ebû Halîl el-Kabbânî ve George Abyad gibi önemli şahsiyetlerin sayesinde gelişmiş ve günümüze dek taşınabilmiştir. Napolyon’un 1798 yılında Mısır’ı işgaliyle başlayan Nahda Hareketi ile tiyatro sanatıyla ilk defa tanışan Mısır’da, tiyatro daha sonraki zamanlarda Mısırlı bir Yahudi olan Ya‘kûb Sannû‘ ile ciddi bir gelişim kaydetmiştir. Bu bağlamda Lübnanlı olup Mısır’a göç etmiş bir isim olan George Abyad da Cezayir ve Tunus gibi Kuzey Afrika ülkelerinde tiyatro sanatının yayılması için topluluğu ile birlikte ziyaretler gerçekleştirmiştir. Aslında Abyad’tan önce Mısır tiyatrosunun temelini atan isim Ya‘kûb Sannû‘dur. Abyad, Sannû‘ sonrası tiyatroya ivme kazandırmış ve Fransa’da öğrendikleri sayesinde Arapça ve Fransızca oyunlar sahneleyerek tiyatroyu modern bir hâle getirmeye çalışmış ve bunda da başarılı olmuştur. Ayrıca, Abyad, Mısır tiyatrosuna müzikali getiren, sanatsal tiyatroyu Mısır’a taşıyan ve dramayı standart hâle getiren bir isim olarak karşımıza çıkar. Fransızca oyunların yanı sıra klasik ve tarihî oyunları sahnelemesi, bir Lübnanlı olarak Mısır Arap tiyatrosuna katkıda bulunması ve yeni nesil tiyatroculara örnek olması bağlamında George Abyad, Arap tiyatrosu tarihinde önemli bir yerdedir. Bu makalede ülkemizde kendisi hakkında müstakil bir çalışmanın yapıldığına rastlamadığımız Lübnanlı tiyatrocu George Abyad ve tiyatrocu kişiliğine dair geniş bir şekilde bilgi vermek amaçlanmıştır.
Keywords : Arap Edebiyatı, Arap Tiyatrosu, Mısır Tiyatrosu, George Abyad