Dımaşk Hâkimi Tuğtegin: Haçlılarla Mücadele, Savaş ve İttifak

Authors : Birsel Küçüksipahioğlu

Pages : 95-116

Doi:10.26650/jos.1522758

View : 44 | Download : 51

Publication Date : 2024-10-03

Article Type : Research Paper

Abstract :1095’te resmen başlayan Haçlı Seferleri sırasında Haçlılarla mücadele büyük bir özveri ve gayretle Türkler tarafından gerçekleştirildi. Türkiye Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan’ın Haçlılara karşı Anadolu’yu geçilmez kılan stratejisi ve başarısı önemliydi. 1108’de Büyük Selçuklu Devleti tarafından Haçlılarla mücadele devlet politikasına dönüştü ve Sultan Muhammed Tapar tarafından bu göreve Musul emîri Mevdûd b. Altuntegin getirildi. Mevdûd ile başlayan, İmâdeddin Zengi ve Nureddin Mahmud Zengi ile devam eden süreç, Belek, Aksungur el-Porsuki, İlgazi ve Dımaşk Atabeği Tuğtegin tarafından desteklendi. Tuğtegin’in, Suriye Selçuklu Meliki Tutuş’un yanında yer aldığı, çalışkanlığı ve başarısı ile meliki etkilediği, bu sebeple Tutuş tarafından oğlu Dukak’a atabeg tayin edildiği bilinmektedir. Tutuş’un 1095 Rey Savaşı’nda hayatını kaybetmesinden sonra Dukak’a olan bağlılığını devam ettiren Tuğtegin bu süreçte Dımaşk’ı Haçlı tehlikesine karşı koruması ve melikliği güçlendirme faaliyetleri ile dikkatleri üzerine çekmiştir. Dukak’ın 1104’te ölümünden sonra ise siyasi oluşumunu başlatarak Dımaşk Atabegliği veya Tuğteginliler Hanedanlığı’nı kurmuştur. Müstakil yönetimi boyunca halkına cömert ve adil davranan Tuğtegin, Haçlılarla mücadele etmiş, dönemin şartları gereği onlarla ittifak yapmaktan da çekinmemiştir. Bu makale Tuğtegin’in Haçlılarla ilişkilerini ele alarak, savaş, ittifak ve anlaşma üzerinden belirlediği politikalarla onlara bakışını değerlendirmeye çalışacaktır.
Keywords : Dımaşk, Tuğtegin, Haçlılar, Taberiye, Kudüs