Sovyet Sonrası 25 Yılda Türkiye’den Kuzey Kafkasya’ya Geri Dönüşün Dönüşümü: Köprüleri Yakmaktan Köprüler Kurmaya [The Transformation of Return from Turkey to the Caucasus in the 25 Years after the Soviet Union: From Burning the Bridges to Building the Bridges]

Authors : Jade Cemre Erciyes

Pages : 1-30

Doi:10.21488/jocas.300757

View : 11 | Download : 4

Publication Date : 2017-03-27

Article Type : Research Paper

Abstract :Sovyetler Birliği dağılmadan önce, anavatan kabul ettikleri Kuzey Kafkasya’ya geri dönmek, özellikle Türkiye’de yaşayan Adığe ve Abazalar için bir hayal, bir ideal, bir mit olarak var olmuştu. Sovyetler’in dağılmasıyla açılan kapılar anavatana gidebilme ihtimalini gerçek kılmış, o güne kadar dönüş idealini savunanların ve fırsat bulanların bir kısmı Kafkasya’ya doğru yola çıkmıştı. Kimileri gittiklerinde karşılaştıkları koşulları görüp yerleşmekten vazgeçerken, kimileri de tüm köprüleri yakarak Kafkasya’da yerleştiler. Dönüş düşüncesi, 1991’den günümüze ulaşım ve iletişim imkanlarına bağlı olarak dönüşüme uğradı. Bu makale Adığe ve Abazaların Türkiye’den tarihsel vatanlarına geri dönüşünün son 25 yıldaki dört farklı dönemini ele almaktadır. Bu dönemlerden ilki iletişim ve ulaşımın en zor olduğu erken dönemdir. Durağan dönem olarak adlandırdığım ikincisi, 1995-2005 yılları arasında Kafkasya’nın ekonomik ve politik olarak durağan olduğu ve geri dönüşün neredeyse durduğu dönemdir. Üçüncüsü ise 2005 yılında başlayan, Türkiye-Kafkasya arasında seyahatin kolaylaştığı ve ucuzladığı ulusaşırı dönemdir. Rusya-Türkiye arasında 2015 yılındaki uçak kriziyle başlayan süreç ise aylar boyunca sürekli değişen dinamikleriyle son dönemi oluşturmaktadır. Bu makale 2005 yılından günümüze Türkiye’de diasporanın yaşadığı yerlerde, Kafkasya’da Abhazya ve Adıgey сumhuriyetlerinde ve bu coğrafyalar arasında sürekli seyahat ederken yaptığım gözlem, derinlemesine görüşme ve yaşam hikayesi görüşmelerine dayanmaktadır. Araştırmamın 2013 yılında yapılan saha çalışması MIREKOC’tan kazandığım doktora araştırma bursuyla gerçekleştirilmiştir. Bu makale gözlem ve anlatılardan yola çıkarak Kafkasya’ya geri dönüşün çeyrek asırda göçten ulusaşırı hareketliliğe dönüşümünü tartışmaktadır.
Keywords : Geri dönüş, diaspora, anavatan, ulusaşırı, göç