TÜRKİYE`DE İSLAMİ İKTİSAT AHLAKI`NIN YÜKSELİŞİ, RASYONALİTE VE KAPİTALİZM: KONYA ÖRNEĞİ

Authors : Anzavur Demirpolat

Pages : 194-201

Doi:10.18094/si.23324

View : 8 | Download : 8

Publication Date : 2014-05-12

Article Type : Research Paper

Abstract :Konya`da yürütülen saha çalışmasına dayanan bu çalışma, dini değerlerin Türkiye`de yeni bir Müslüman girişimci profilinin yükselişindeki rolünü anlamaya çabalar. Diğer bir deyişle, bu çalışma yükselen Müslüman girişimci profilinin `iktisat ahlakı`nı ve onların `iktisat ahlakı`nı etkileyen unsurların anlaşılmasını amaçlar. Bu amaçla, tezin teorik kısmında, Weber ve Sombart`ın dini değerler ve rasyonel kapitalizm ilişkisi hakkındaki görüşleri değerlendirilecektir. Özellikle, tezin ikinci bölümünde Weber`in temel sorunsalı tartışıldıktan sonra Weber`in `iktisat ahlakı` kavramının temel boyutları ortaya konulacaktır. Ayrıca, tezin teorik bölümlerinde, klasik İslam dünyasında rasyonel bir `iktisat ahlakı`nın gelişiminin olmayışının nedenleri İslam ve kapitalizm üzerine ortaya konan Weberci ve Rodinsoncu tezler değerlendirilerek, kritik bir biçimde tartışılacaktır. Ayrıca,  tezin teorik kısımda, geleneksel Müslümanların `iktisat ahlakı`nın değersel ve toplumsal temelleri ve niteliği, bu teorik yaklaşımların çerçevesinde kalınarak irdelenecektir. Bu nedenle, geleneksel Müslüman toplumların `iktisat ahlakı`nı ortaya koymak için şehirli Müslüman esnafın ve küçük burjuvazinin ahlaki ve dini değerleri tarihsel bir yaklaşım içerisinde değerlendirilecektir. Aynı zamanda, bu tez sadece klasik İslam dünyasında, rasyonel bir `iktisat ahlakı`nın olmayışının nedenlerini değil, Türkiye`de 1980`lerden sonra dini guruplar arsında yükselmeye başlayan yeni bir girişimci profiline katkıda bulunan unsurlarında araştırılmasını amaçlar; böylece yükselen Müslüman girişimcilerin geleneksel Müslüman tüccar ve esnafın `iktisat ahlakı`ndan her hangi bir paradigmatik kopma gösterip göstermediklerini belirlemek mümkün olabilecektir. Dolayısıyla, tez Konya`da yükselen Müslüman girişimcilerin dini değerlerinin ve `iktisat ahlakı`nın ampirik bir analizini de içerir.
Keywords : İktisat Ahlakı, Rasyonelleşme, Rasyonel Kapitalizm, Anadolu Kaplanları, Müslüman Girişimciler, Fütüvvet, Melamilik, Dinsel Rasyonellik, Güçİstenci