Türk Sinemasında Gazeteci İmgesinin İnşası (1933-1965)

Authors : Barışkan ÜNAL

Pages : 240-268

Doi:10.18094/josc.776488

View : 15 | Download : 7

Publication Date : 2021-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Araştırma, gazeteci karakterin ilk sunulduğu Cici Berber’den insert ignore into journalissuearticles values(Muhsin Ertuğrul, 1933); toplumsal gerçekçi akımı da içine alan Yeşilçam’ın yükselişinin ilk dönemine kadar, 1933-1965 yıllarında sinemada gazeteci imajı/imgesini ele almıştır. Toplumlarda gazeteciye yönelik güven-güvensizlik konusunda ikircikli yaklaşım bulunurken, bunda filmlerde inşa edilen ve on yıllarca pekiştirilen imajların da etkisi vardır. Özellikle de ardılları için ilham ve model oluşturduğundan ilk dönemlerde kurulan ve basmakalıplaştırılan imajların tespiti kamunun süregelen bakışını ve gazeteci temsilinin sinemada kökenini anlamada önem taşımaktadır. Bu noktada Hollywood sinemasına dair birçok araştırma bulunurken, Türk sinemasında genel anlamda çok sınırlı, ilk dönemleri kapsayansa hiç araştırma olmadığı görülmüştür. Bu bağlamda çalışmada, gazetecinin ana veya etkin yan karakter olduğu 28 film, Campbell ve Vogler’in Kahraman Yolculuğu ile Amerikan filmlerinde gazetecilerin yolculuk şeması temelinde ve sinema genelinde gazeteci karakterine dair ortaya konan sınıflandırmalar, arketipler ve stereotipler üzerinden belirlenen parametrelerle analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, Türk filmlerinde gazetecinin yolculuğunda anlatının kendi özgün yapısını kurduğu görülmüştür. Filmlerde gazeteci kategorilerinden hem Hakikat Araştırmacısı hem Manşet Gazetecisi hem de ikisinin melez inşasına rastlanmış, klasik Yeşilçam’da iki tipleme de kahraman arketipine yerleştirilirken, toplumsal gerçekçilik filmlerinde ilkinin özgür basın temsilcisi ve kahraman, ikincisinin kötü adam ve güdümlü gazeteci olarak inşa edildiği tespit edilmiştir. Bunun yanında, Cici Berber’den itibaren gazetecinin haberi elde etmek için Kılık Değiştiren arketipinde, Yılmaz Ali’den itibaren de hafiye olarak sunumuna rastlanmıştır. Sinemada genelindeki gazeteci stereotiplerinin bir kısmı Türk filmlerinde de belirirken, özgün stereotip inşaları da bulunmuştur. Tüm bu temsillerin özünde basının gücüne dair mitlerin inşası dikkati çekmiştir.
Keywords : gazeteci imajı, Türk sineması, basın, mit, kahraman yolculuğu