Azerbaycan-Ermenistan Çatışması Haber Metinlerinin Eleştirel Söylem Çözümlemesi

Authors : Ömer Faruk ZARARSIZ, Ahmet Selman SEYHAN

Pages : 269-305

Doi:10.18094/josc.816607

View : 12 | Download : 7

Publication Date : 2021-01-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Haber metinlerinin olayları aktarırken liberal anlayışın gereği olarak ayna vazifesi görmesi ve tarafsız aktarımda bulunması beklenmektedir. Ancak basın kuruluşlarının zaman zaman devletlerin ideolojik aygıtları işlevini üstlenerek devletin sahip olmuş olduğu ideolojiyi yeniden ürettiğine de rastlanmaktadır. Basın kuruluşlarının ideolojiyi yeniden üretiminde pek çok farklı unsur devreye girmektedir. Ekonomik veya siyasi bağlılıkların yanında kültür, kimlik veya dini sebeplerde ideolojik yakınlığın sebepleri olabilmektedir. Bu kapsamda Türkiye-Azerbaycan arasındaki ilişkinin tarihsel, kültürel, dini veya dil gibi ortak yönleri ışığında ve Türkiye-Ermenistan arasındaki ilişkide de tarihsel ardalan devletin ideolojisini belirlemekte önemli rol üstlenmektedir. Bu bağlamda Azerbaycan-Ermenistan arasında Karabağ bölgesinde süren çatışmaların ideolojinin bu etkileri çerçevesinde Cumhuriyet ve Sabah Gazetelerine yansıması van Dijk’ın söylem çözümlemesi modeli uygulanarak incelenmiştir. Çalışma sonunda, Türkiye’nin Karabağ sorununda ve Azerbaycan konusunda sahip olduğu ideolojik kabulün her iki gazete tarafından da yansıtıldığı ortaya çıkmıştır. Ancak birkaç nadir haberde Cumhuriyet Gazetesi alternatif söylemleri dile getirmeye çalışmıştır. Böylece basının devletin ideolojik aygıtı olarak rol üstlendiği ve 4. güç işlevini yerine getiremediği görülmüştür.
Keywords : İdeoloji, Söylem, Teun van Dijk, Eleştirel Söylem Çözümlemesi, Haber Çözümlemesi