(فؤاد سزكَين والفقه الإسلامي (دراسة للمصادر الأولى للمذاهب الأربعة الفقهية

Authors : Adem YILDIRIM

Pages : 159-176

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2019-12-28

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale Merhum Prof. Dr. Fuad Sezgin’in perspektifinden İslam Fıkhı’nın anlamı, fıkhın gelişmesi ve fıkhın İslam tarihindeki yeri hakkında kaleme alınmıştır. Fuad Sezgin’in fıkıh ilmine dair söyledikleri bu makalede yer alan bilgilerden çok daha fazladır. Ancak buradaki bilgi konuyla ilgili maksadı anlatmak için yeterlidir. Buna göre makale fıkhın tarihi serüveni ve fakihlerin görüşleri ile İslam medeniyeti tarihçilerinin görüşleri arasındaki farkları izah etmektedir. Makalede Fuad Sezgin’in biyografisi, O’nun Arap kültürü, ve İslam fıkhı ile olan alakası da ele alınmıştır. Fuad Sezgin’e göre Arap kültürü sadece Araplara ait olan bir kültür değildir. Aksine Sezgin, Arap olsun, Acem olsun Arapça olarak telif edilen bütün Müslüman müellif eserlerini Arap kültürü sınırları içerisinde kabul etmektedir. Sezgin’e göre İslam fıkhı oryantalistlerin iddia ettikleri gibi hicri ikinci asırdan sonra oluşmamış, bilakis Hz. Muhammed insert ignore into journalissuearticles values(sav); devrinden itibaren var olmaya başlamıştır. Bu anlamıyla makale zihinlerdeki bazı kavramlara dair önemli açıklama ve düzeltmeler içermektedir. Bunun yanı sıra çalışmada Fuad Sezgin’in fıkhın kapsamı üzerine yaptığı açıklamalara yer verilerek konu aydınlatılmıştır. Sezgin’e göre zihinlerdeki karışıklığın sebebi Batı’nın İslam dünyasındaki işgalleridir. Bu işgaller neticesinde Müslümanlar hem maddi hem de fikrî olarak olumsuz etkilenmişlerdir. Bu işgal döneminden sonra Müslümanlar için fıkıh sadece ibadetler ve ilmihâl bilgilerinden ibarettir. Fakat aslında fıkıh bunlardan ibaret olmayıp daha kapsamlıdır. Fıkıh; İslam’ı amelî, ilmî, siyasî ve sosyal konulara tatbik etmektir. Fuad Sezgin’e göre “Fıkıh İslam medeniyetinin kimliğidir. Eğer fıkıh olmazsa, İslam medeniyeti döneminde Müslümanlarının hayatlarını nasıl değiştirdiklerini, sosyal, zihni, bilimsel ve ahlak konularını anlayamayız.” Ebu Şâme’nin insert ignore into journalissuearticles values(ö. 665/1267); bildirdiğine göre İmam Şafii insert ignore into journalissuearticles values(ö. 204/820); Mısır’da insanlara fıkıh dersi vermeden önce, uzun yıllar onların tarihlerini ve yaşayışlarını öğrenmekle meşgul olmuş ve şöyle demiştir: “Bunu, ancak fıkıhta kullanmak için yaptım.” İmam Şafii’nin bu metodunu Fuat Sezgin’de de görmek mümkündür. Fuat Sezgin önce oryantalistlerin İslam fıkıh tarihi hakkındaki yanlış görüşlerini düzeltmiş daha sonra gerçek fıkıh tarihi hakkında kendi görüşlerini anlatmıştır.
Keywords : Fuad Sezgin, İslam Hukuku, Tenkit ve İstidrâk, İslam Hukuk Mirası, Arap Mirası Kavramı, İslam Hukukunun Rolü ve Kaynakları