İlmî ve İçtimâî Şahsiyetiyle Son Dönem Osmanlı Müderrislerinden Vildan Faik Bey

Authors : Mustafa Murat BATMAN

Pages : 472-496

View : 13 | Download : 7

Publication Date : 2020-12-23

Article Type : Research Paper

Abstract :Debreli Vildan Faik Bey, insert ignore into journalissuearticles values(1853-1925); Osmanlının siyasi, kültürel ve ilmî açıdan devrim niteliğinde değişim ve hareketlenmelerin olduğu bir döneminde yaşamış ilim adamlarından biridir. Müellif, gerek ilmî şahsiyeti gerekse içtimâî yönüyle yıkılmaya yüz tutmuş 600 yıllık bir devletin son dönemlerinde önemli görevler üstlenmiştir. Özellikle üst düzey medreselerdeki görevi ve padişah huzurunda yapılan tefsir sohbetlerinin adı olan huzur derslerindeki vazifeleri, kendisinin ilmiye teşkilatındaki değerine dair öne çıkan örneklerdendir. Bu araştırma, eğitim hayatını ailesiyle birlikte göç etmek zorunda kaldığı İstanbul’da tamamlayan müellifin ilmî ve içtimâî şahsiyetini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu bağlamda müellifin eğitim hayatı mercek altına alınırken sadece bilgi paylaşımıyla yetinilmemekte, ayrıca İslam medeniyetinin yüzlerce yıllık geleneğinden tevarüs edilen dönemin klasik medrese bünyesindeki eğitim anlayışı da dikkate alınmaktadır. Benzer yaklaşım Vildan Faik Bey’in ilmî şahsiyeti incelenirken de benimsenmiştir. Bu kapsamda müellifin medrese bünyesinde yerine getirdiği vazifeler, Osmanlı’nın modern dönem ilmiye teşkilatı açısından incelenmektedir. Dolayısıyla medeniyet tarihinde kalıcı bir iz bırakan Osmanlı imparatorluğunun ilmiye teşkilatı da müellif özelinde değerlendirilmektedir. Vildan Faik Bey’in ilmî şahsiyetinin yanı sıra siyasi ve sosyal yönü de ele alınmaktadır. Bu kapsamda üstlendiği içtimâî görevler ve devlette yaşanan siyasi dönüm noktalarındaki konumu mercek altına alınmaktadır. Özellikle ilmiye teşkilatında yaşanan bürokratik değişiklerden etkilenmesi farklı açılardan değerlendirilmektedir.
Keywords : Osmanlı, Medrese, İlmiye Teşkilatı, Vildan Faik