Kelamî Bir Kavram Olarak `Münker`in Semantik Analizi

Authors : Fatma BAYRAKTAR KARAHAN

Pages : 539-563

View : 14 | Download : 6

Publication Date : 2022-12-31

Article Type : Research Paper

Abstract :Emr-i bi’l ma’rûf nehy-i ani’l münker Kelam ilmi için önemli bir ilkedir. Kavramlarını ve formülasyonunu Kur’an’ın belirlediği bu ilke Müslümanların iyi ve kötüye dair tutumunu şekillendirmiş ve belirlemiştir. Diğer taraftan toplumsal hayatta iyinin ve kötülüğün failleri ile kurulacak ilişki biçimlerini de ortaya koymaktadır. Nitekim ilkenin İslam tarihinin farklı dönemlerinde şiddete varan davranışlara neden olacak şekilde anlaşıldığı ve uygulandığı görülmektedir. Bunda ilkenin özellikle münkerin nehyi boyutu öne çıkmaktadır. Münkerin nasıl anlaşıldığı, kaynağı, nehyindeki kriterlerin neler olacağı sorularına verilecek cevapta kavramın anlam alanını doğru şekilde belirlemek önemlidir. Bu sebeple kavramları doğru anlamak, tarih içerisinde sosyal, kültürel, siyasî ve mezhebî etkilerin ötesinde Kur’an’daki kullanımlarına uygun şekilde anlamlandırabilmek için semantik analizlerini yapmak ilm-i kelâm için de kullanılan bir metottur. Makalemizde münker kavramının semantik analizi, kavramın köküne tarihi süreçleri dikkate alınarak klasik Arapça sözlüklerde verilen anlamlar, Kur’an’daki kullanılışları ve zıt, yakın ve eş anlamlı sözcükleri tespit ederek yapılmaya çalışılmıştır. Münkerin Kelâmî ekoller tarafından nasıl ele alındığı da emr-i bi’l ma’rûf nehy-i ani’l-münker ilkesinin Kelâm ilminde nasıl anlaşıldığı ortaya koymak bakımından üzerinde durulan bir başka husustur.
Keywords : Kelâm, Semantik Analiz, Marûf, Nehy, Münker