AKSARAY İLİ ORTAKÖY İLÇESİ KÜMBET KÖYÜ ABDALLARININ HALK İNANIŞLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Authors : Cebrail ÖZTAPAN, Muhammed GÜNGÖR

Pages : 134-155

View : 33 | Download : 28

Publication Date : 2023-06-21

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu çalışmada Aksaray ili Ortaköy ilçesi Kümbet köyü abdallarının halk inanışları ve uygulamaları tespit edilmiş ve dinler tarihi açısından incelenmiştir. Aksaray ili farklı kültür ve medeniyetlere ev sahipliği yapmıştır. Kümbet köyü abdalları da bu kültür ve medeniyetin bir parçasıdır. Kümbet köyü abdalları Orta Asya’dan Anadolu’ya gelmiş bir Türkmen topluluğudur. Bundan dolayı Kümbet köyü abdallarının halk inanış ve uygulamalarında geleneksel Türk dinî inanışlarının etkisini görmek mümkündür. Kümbet köyü abdalları Anadolu Alevi-Bektaşi inancı içerisinde yer alan kapalı bir topluluktur. Kapalı bir topluluk olduğu için gebelik, doğum anı, doğum sonrası, evlenme ve cenaze törenleri gibi insanı etkileyen giriş ve geçiş ritüellerinde halk inanış ve uygulamalarını günümüze kadar yaşatmışlardır. Bu inanış ve uygulamaları özellikle anne ve çocuğa yöneliktir. Anneye yönelik uygulamalar; kısmet açma, çocuk sahibi olma ve aşerme, al basması, kırkın çıkarılmasıdır. Çocuğa yönelik olanlar ise al basması, kırkın çıkarılması, isim verilmesi, diş hediği, göbek bağı ve köstek kesmedir. Cenaze törenlerinde uygulanan inanış ve uygulamalar ise ölümden kurtulma, ölüm anı ve ölen kişiye saygı etrafında oluşmaktadır. Ayrıca yağmur, bitkiler, hayvanlar, su, ateş, gece, görünmeyen varlıklar, nazar, uğur-uğursuzluk, ziyaret yerleri ve ocak ile ilgili halk inanışı ve uygulamaları da bulunmaktadır. Burada oluşan halk inanış ve uygulamaları ise genellikle korku ve olumsuzluklardan kurtulmaya yöneliktir.
Keywords : Dinler Tarihi, Halk İnanışları, Aksaray İli, Kümbet Köyü, Alevi Bektaşilik, Abdal