AHMET MİTHAT EFENDİ’NİN ROMANLARINDAKİ ŞİİR ALINTILARI VE BU ALINTILARIN METİNLERİN ANLAMLARINA ETKİSİ1

Authors : Fatma SÖNMEZ

Pages : 179-192

Doi:10.31795/baunsobed.645489

View : 16 | Download : 13

Publication Date : 2014-12-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Problem Durumu: Bu çalışmanın problemi, Ahmet Mithat Efendi’nin romanlarının anlamına katkı sağlaması için hangi tür şiirlerden ve şairlerden alıntılar yaptığını ve dolayısıyla hangi edebi kaynaklara yöneldiğinin araştırılmasıdır.Araştırmanın Amacı: Bu çalışmanın temel amacı Ahmet Mithat Efendi’nin romanlarında yer alan edebi alıntıları tespit ederek bu alıntıların romanların anlamlarına ne tür bir etkisinin ve katkısının bulunduğunu ortaya çıkarmak ve böylece romanlarında yer alan bu şiir alıntılarını daha doğru değerlendirmektir.Yöntem: Çalışmada yer alan şiir alıntıları, Ahmet Mithat Efendi’nin hangi şairlerden ve şiirlerden faydalandığını ortaya çıkaracağından metinler arasılık yöntemine dayanmaktadır. Kubilay Aktulum’un ifade ettiği gibi metinler arasılık kuramına göre bir yazar, yazdığı metnine kendinden önceki yazarın/yazarların yazdığı bazı metin parçalarını ekleyerek bir yeniden yazma işlemi ile metnini ortaya koyar Aktulum, 2000, 17 . Bu durum her metnin açık veya kapalı bir şekilde kendinden önceki metinlerden izler taşıdığını bize gösterir.Bulgular ve Sonuçlar: Ahmet Mithat Efendi’nin romanlarında yer alan şiir alıntılarının anlama katkı sağladıkları görülmüştür. Bu açıdan işlevsiz olmadıklarını yani bir süs niteliği taşımadıkları ifade edilebilir. Ayrıca bu şiir alıntılarının Osmanlı- İslam coğrafyasından seçildikleri tespit edilmiştir. Bu durum Divan şiirinin ve tabiî ki Doğu şiirinin Hafız-ı Şirazi gibi on dokuzuncu yüzyılda hala eski gücünü ve önemini koruduğunu gösterir. Öneriler: Ahmet Mithat Efendi’nin romanları zengin bir edebi çeşitliliğe sahiptir. İçerisinde halk anlatılarından, Doğu anlatı geleneğinden Binbir Gece masalları gibi , dahası 1 Bu yazının hazırlanması sırasında Edebi Alıntılar ve Atıflar Bağlamında 1870- 1908 Arasında Yayımlanan Türk Romanları Üzerinde Bir İnceleme adlı doktora tezimizden faydalanılmıştır. * Araştırma Görevlisi Dr., Balıkesir Üniversitesi, Fen- Edebiyat Fakültesi, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü, BALIKESİR, el- mek: [email protected]ılı macera romanlarından gelen Kamelyalı Kadın, Pol ve Virjin’i gibi birçok unsur yer alır. Ayrıca tüm bu anlatılara atıflar da yapılmaktadır. Bu durum Ahmet Mithat Efendi’nin eserlerinin edebiyat araştırmacıları için önemli bir kaynak olmaya devam edeceğini gösterir. Onun eserlerinin Batılı veya Doğulu kaynaklar bağlamında yeniden yorumlanması bu açıdan oldukça önemlidir
Keywords : Ahmet Mithat Efendi, Metinlerarasılık, Alıntılar, Edebi Kaynak, Şiir