KÜRESEL ÇEVRE POLİTİKALARININ KÜRESEL KAMUSAL MALLAR PERSPEKTİFİNDEN DEĞERLENDİRİLMESİ

Authors : Arman Zafer YALÇIN

Pages : 288-309

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2009-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Araştırmanın Temelleri: Küreselleşme sürecinin hızlanmasıyla birlikte, çevre sorunları da küresel bir nitelik kazanmıştır. Çevre sorunlarının küresel nitelik kazanması, bu sorunları ele alış ve çözüm mantığını da değiştirmiştir. İnsanlığın geleceğini tehdit eder boyutlara ulaşan çevre sorunlarıyla mücadele etmenin ulus devlet bazında imkânsızlaştığı anlaşılarak, küresel çevre sorunlarıyla mücadelede mutlaka uluslar arası ölçekte etkili bir işbirliği mekanizmasının geliştirilmesi, işbirliğinin de ötesinde yeni tip yaklaşımların benimsenmesi gereği ortaya çıkmıştır. Araştırmanın Amacı: Çalışmanın birinci amacı, kamu maliyesi literatürüne 1990’lı yıların sonlarında girmiş olan küresel kamusal mallar kavramını ve küresel çevre politikaları açısından irdelemektir. Bu doğrultuda, öncelikle çevrenin bir küresel kamusal mal olduğu ve bu gerçekten hareketle yeni küresel çevre politikalarının oluşturulmasında küresel kamusal mallar çerçevesinin kullanılması gerektiği kuramsal olarak ortaya konulacaktır. Bunun yanında, küresel çevre politikalarında güncel diğer farklı yaklaşımlar da küresel kamusal mallarla birlikte ele alınacaktır. Çalışmanın ikincil amacı ise, kuramsal olarak henüz gelişme aşamasında olan küresel kamusal mallar teorisinin Türkiye’de de tartışılmasına katkı sağlamaktır. Veri Kaynakları: Çalışma, temelde kuramsal bir değerlendirme çalışmasıdır. Bu nedenle, özellikle küresel kamusal mallar teorisinin alt yapısı oluşturulurken uluslar arası literatürden yararlanılmıştır. Küresel çevre politikalarının değerlendirilmesi konusunda ise hem yabancı hem de Türkçe kuramsal çalışmalardan yararlanılmıştır. Ana Tartışma ve Sonuçlar: Günümüzde, çevre sorunları; sınır aşan, ülkeler arası karşılıklı bağımlılık içeren, küresel bir sorun haline gelmiştir. Doğal olarak, ülkelerin sınırlarını aşan ve küresel bir nitelik taşıyan çevre sorunlarının çözümünü hedefleyen politikaların da, küresel düzeyde yeniden tasarlanması gerekmektedir. Bu bağlamda, küresel çevre sorunlarının çözümü, ulus devletlerin kapasitesini aşmakta ve uluslar arası kuruluşların bu sürece daha etkin bir şekilde dahil olmasını gerekli kılmaktadır. Küresel çevre sorunlarının çözümünde ve politikalar oluşturulması sürecinde küresel kamusal mallar teorisinden yararlanma düşüncesi oldukça yenidir. Çevrenin kamusal bir mal olarak ele alınması, dahası küresel kamusal mal olarak değerlendirilmesi, küresel düzeydeki çevresel sorunların çözümünde, sorunların ele alınış biçimlerine de yeni bir bakış açısı getirmiştir. Çevrenin küresel bir kamusal mal olarak ele alınması, çevre sorunlarının yarattığı dışsal maliyetler, ortak kullanım, mülkiyet sorunu, finansman ve çevre koruma hizmetlerinin etkin bir şekilde sunumu gibi çevre politikalarının çok önemli unsurlarının daha sistematik bir şekilde ele alınması sonucunu doğurabilecek bir yaklaşım olarak düşünülebilir. Küresel çevre politikaları konusunda küresel kamusal malların dışında, “küresel yönetişim” ve Dünya Çevre Örgütü”’nün kurulması düşünceleri, söz konusu politikaların ele alınış biçimlerinin önemli ölçüde değiştiğini göstermektedir
Keywords : Küreselleşme, Küresel Kamusal Mallar, Küresel Çevre Politikaları