TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÇOCUK EDEBİYATI ÜRÜNLERİNİ SEÇEBİLME YETERLİLİKLERİ

Authors : Saadet MALTEPE

Pages : 398-412

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2009-06-01

Article Type : Research Paper

Abstract :Problem Durumu: Çocuk edebiyatı ürünleri, okulöncesi dönemden başlayarak sunduğu görsel ve dilsel olanaklarla çocukları anadilinin inceliklerini sezmeye yönelten ilk araçlardır. Bu nedenle de kitapların anlatım dili, içerik, iletiler, resimler, tasarım vb. açısından bazı temel ilkelere dayandırılması gerekir. Ancak bu ilkelere uyulması durumunda, nitelikli çocuk kitapları ortaya çıkabilir. Böylesi bir ön koşulun varlığı, çocukların bilişsel, duyuşsal ve toplumsal gelişimlerine katkı getiren nitelikli kitapların yanında; çocuksu ve güdümlü, anadili bilincinin gelişimini engelleyici ve okuma isteği uyandırmayan kitapların da bulunabilmesi sonucunu doğurmaktadır. Bu nedenle, çocukları kitapla buluşturmada önemli bir görev üstlenecek olan Türkçe öğretmeni adaylarının nitelikli çocuk kitaplarını seçebilecek yeterliliğe ve farkındalık düzeylerine ne derece sahip olduklarının belirlenmesi önem kazanmaktadır. Araştırmanın Amacı: Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatı ürünlerinde bulunması gereken ilkeleri öğrenip öğrenemediklerinin ve çocuk edebiyatı ürünlerinin eğitsel niteliklerine yönelik farkındalıklarının oluşup oluşmadığının ortaya konulabilmesi için yapılan bu araştırmanın temel amacını, Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatı ürünlerini seçebilme yeterliliklerinin belirlenmesi oluşturmaktadır. Araştırmanın Yöntemi: Nitel araştırma stratejisi içinde yer alan odak grup görüşmesi yöntemi kullanılarak gerçekleştirilen bu araştırmada Balıkesir Üniversitesi Necatibey Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Bölümü 4.sınıf öğrencileri araştırmanın çalışma grubu olarak belirlenmiştir. Örneklem yöntemi olarak Maksimum Çeşitlilik Örneklemesi yapılmış; var olan dört şubenin her birinde Çocuk Edebiyatı dersi not ortalamasına göre üst, orta ve alt düzeyde başarılı öğrencilerin yer aldığı gruplar oluşturulmuş ve her şubeden üç, her gruptan bir olmak üzere toplam 12 öğrenci veri kaynağı olarak alınmıştır. Veri toplama aracı olarak görüşme formu kullanılmış, bu form ışığında öğrencilerle iki oturumda görüşmeler yapılıp ses kayıtları elde edilmiştir. Ses kayıtlarının çözümlenmesiyle elde edilen nitel veri seti tümevarımsal içerik çözümlemesi tekniğiyle çözümlenmiştir. Bulgular ve Sonuçlar: Araştırmada elde edilen sonuçlar; öğretmen adaylarının nitelikli çocuk kitaplarının özelliklerine ilişkin bilgilerini yansıtan görüşleri ile nitelikli çocuk kitaplarını seçebilme yeterlikleriyle ilgili algıları çerçevesinde yapılandırılmıştır. Araştırmaya katılan öğretmen adaylarının, nitelikli çocuk kitaplarının biçimsel özelliklerinde görsel öğelerin çocuğun estetik gelişimine ve sanat eğitimine katkı getirmesine yönelik bilgileri dile getirmeyip kitapların daha kolay okunmasına ve anlaşılmasına olanak tanıyan ölçütleri ön plana çıkardıkları sonucuna ulaşılmıştır. Nitelikli çocuk kitaplarının içerik ve eğitsel özelliklerinde öğretmen adaylarının hem konuların hem de kahramanların seçiminde “gerçeklik”, “kendi kültürümüz”, “öğreticilik” kavramlarını daha çok vurguladıkları ve çocuk kitaplarının okuma kültürü edindirme,duygu evrenini genişletme,anadili bilinci ve duyarlılığı sağlama ve estetik gelişime katkı getirme vb. işlevlerine yeterince önem vermedikleri sonucuna varılmıştır. Araştırmada nitelikli çocuk edebiyatı ürünlerini seçebilme konusunda kendini yeterli ve yetersiz gören öğretmen adaylarının hemen hemen eşit sayıda olduğu; kitap seçimi konusunda kendini yeterli gören öğretmen adaylarının ise yeterliklerini, nitelikli çocuk kitaplarının özelliklerine ilişkin bilgileriyle yansıtamadıkları sonucuna ulaşılmıştır
Keywords : Çocuk Edebiyatı, Nitelikli Çocuk Kitapları, Türkçe Öğretmeni Adayları