GAZİ HÜSREV BEY VAKFINA AİT OLAN ÇİFTE HAMAM’IN MÜFREDAT DEFTERİNİN ÇÖZÜMLEMESİ

Authors : İsmail BEKÇİ, Ali APALI, Özlem Nilüfer KARATAŞ ARACI

Pages : 61-73

Doi:10.31795/baunsobed.662156

View : 18 | Download : 11

Publication Date : 2016-12-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Osmanlı Devleti, yapmış olduğu seferler sonrasında topraklarına dahil ettiği bölgelerde ilk olarak halkın ortak faydalandığı varlıkları tespit edip bunların tamir, bakım ve onarımının yapılmasına öncelik vermiştir. Tamir, bakım ve onarım süreci sonrasında ise devlet topraklarına dahil olan bölgelerde, başta Hanedan mensupları olmak üzere Sadrazamlar, Vezirler, Sancak Beyleri veya ileri gelen hayırseverler halkın menfaatine olan vakıf müesseselerini inşa ettirmişlerdir. Osmanlı döneminde vakıflar, kendi içlerinde yerel olmasına rağmen devletin izni ile kurulan ve devlet tarafından denetlenen yapılardır. Bu haliyle, vakıfların parasal işlemlerinin takibi için muhasebe kayıtlarının tutuluyor olması gerekmektedir. Dolayısıyla ilgili dönemde faaliyet gösteren vakıfların denetimleri de büyük oranda günümüzde olduğu gibi muhasebe kayıtlarına bağlı olarak gerçekleştirilmiştir. Yıllar içinde çeşitli sebeplerle tamir ve bakımları yapılarak oluşan masrafların kaydedildiği yani muhasebe kayıtlarının tutulduğu vakıflardan biri olan Saraybosna’da ki Gazi Hüsrev Bey musakkafatına ait müfredat defterlerine, Başbakanlık Osmanlı Arşivleri Genel Müdürlüğü’nden ulaşılmıştır. Başbakanlık Osmanlı arşiv belgelerinin taranması sonucunda elde edilen 16663 gömlek nolu müfredat defterinin, Gazi Hüsrev Bey musakkafatında bulunan “Çifte Hamam”a ait tamir, bakım ve onarım kayıtlarına sahip olduğu tespit edilmiştir. Buradan hareketle Osmanlı Devleti’nde vakıfların tamir, bakım ve onarımlarının bürokratik sürecinin nasıl olduğu, bu süreç içerisinde muhasebe müfredat defterlerinin öneminin ne olduğu sorularının cevabının aranması çalışmanın konusunu oluşturmaktadır. Dolayısıyla, Gazi Hüsrev Bey Vakfına ait olan Çifte Hamam’ın müfredat defterinin çözümlemesinin yapılarak elde edilen sonuçların literatüre kazandırılması çalışmanın amacını oluşturmaktadır.
Keywords : Gazi Hüsrev Bey Vakfı, Çifte Hamam, Tamir Bakım ve Onarım Müfredat Defteri