19. YÜZYILDA OSMANLI DEVLETİ’NDE NÜFUS ALGISININ DEĞİŞİMİ VE NÜFUSU ARTTIRMA ÇABASINDA MÜFETTİŞLERİN ROLÜ

Authors : İbrahim SERBESTOĞLU

Pages : 255-274

Doi:10.31795/baunsobed.664040

View : 15 | Download : 11

Publication Date : 2014-06-15

Article Type : Research Paper

Abstract :Bu makale Osmanlı Devleti’nin 19. yüzyılda değişen nüfus algısını ve nüfusu arttırmak için görevlendirilen müfettişlerin taşrada yaptığı faaliyetleri incelemektedir. Tarihsel süreçte hemen tüm toplumlar nüfus artışıyla ilgilenmiş, politikalar üretmiştir. Osmanlılar da klasik dönemde nüfusu asker ve vergi kaynağı olarak görmüş; fethedilen toprakları imar etmek için kullanmıştır. 19. yüzyıl Osmanlısında ise Avrupa’daki bürokratik devlet ve nüfus teorilerinin etkisiyle nüfus sayımları yapılmaya başlanmış, nüfus hizmetlerine dair teşkilat kurmuştur. Medeniyetin gereği olarak idrak edilmeye başlanan nüfus artışıyla ticaret, sanayi, tarım ve askerî alanlarda güçlü bir Osmanlı yaratılacağına vurgu yapılmıştır. Bu doğrultuda nüfusun artışının doğal kaynağı olarak görülen evliliklerin önündeki en önemli engel olan masrafların azaltılması için taşra idaresi ve ileri gelenlerine emirler göndermiş, müfettişlerle ebeveynler ikna edilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Osmanlı Devleti, Nüfus, Evlilik, Müfettiş