Çalışanların tükenmişlik algıları: Maslach modeli ve tükenmişlik dönemleri çerçevesinde bir analiz

Authors : Arzu ÖZKANAN

Pages : 313-350

Doi:10.31795/baunsobed.795331

View : 12 | Download : 6

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research Paper

Abstract :Tükenmişlik sendromu çalışanların en çok karşılaştıkları sorunlar arasında yer almaktadır. Bu çalışmada, çalışanların tükenmişlik algıları metafor analizi yöntemi ile incelenmiştir. Bu çalışma ile çalışanların tükenmişlik sendromunu nasıl algıladıkları tespit edilerek tükenmişlik sendromu ile baş edebilmeleri için öneriler geliştirmek amaçlanmaktadır. Bu araştırma, olgu bilim deseni ile dizayn edilmiş nitel bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemi, Isparta ilinde faaliyet gösteren özel hastanelerde çalışan 119 idari çalışandan oluşmaktadır. Çalışmaya katılan çalışanlardan “Tükenmişlik.… gibidir. Çünkü…..” ifadesini tamamlamaları istenmiş ve elde edilen veriler içerik analizi tekniği ile analiz edilmiştir. Verilerden 28 metafor ile bu metaforların ortak özelliklerine göre oluşturulmuş 4 kategori elde edilmiştir. Elde edilen bulgularda çalışanların tükenmişliği “son” olarak gördükleri ve bu sebeple baş etmek yerine teslim oldukları ortaya çıkmıştır. Ayrıca Maslach Tükenmişlik Modeli kategorileri çerçevesinde metaforlar incelendiğinde duygusal tükenmenin yoğun olarak görüldüğü ve çalışanların enerji ve motivasyon eksiklikleri dikkati çekmektedir. Aynı zamanda tükenmişlik dönemlerine göre metaforlara bakıldığında çalışanların en fazla engellenme döneminde oldukları görülmüştür. Bu durum diğer bulguları doğrular nitelikte çalışanların sona geldikleri algısını yansıtmaktadır. Tüm bulgular ışığında çalışanların herhangi bir nedenle yaşadıkları tükenmişlik sendromu ile baş edebilmeleri için öncelikle son algısından uzaklaşmaları, bu sendromdan çıkış yolunun olduğunu ve yalnız olmadıklarını bilmeleri gerekmektedir. Bu noktada hem çalışanlara hem de örgütlere çeşitli görevler düşmektedir.
Keywords : Tükenme Sendromu, Metafor, Nitel Analiz