Ali Erdin’in öykü ve romanlarında Balıkesir’in kültürel değerleri

Authors : Betül Öztoprak

Pages : 17-39

Doi:10.31795/baunsobed.1439216

View : 118 | Download : 121

Publication Date : 2024-06-28

Article Type : Review Paper

Abstract :1930 yılında Balıkesir’e bağlı Havran ilçesinin Kalabak köyünde dünyaya gelen Ali Erdin, 1948 yılında Balıkesir Savaştepe Köy Enstitüsü’nü bitirir ve memleketinde ilkokul öğretmeni olarak çalışır. 1967 yılında yayınlanan Sürücü Recep ve Köyüm başlıklı romanı ve Sarıkız isimli şiir kitabıyla eserler vermeye başlayan Erdin’in, vefat ettiği 2006 yılına kadar farklı türlerde yazdığı (öykü, roman, şiir, tiyatro vb.) birçok eseri bulunmaktadır. Edremit Körfezi’nin değerlerini eserlerine yansıtan, anlatılarını gerçek yaşamdan esinlenerek kurgulayan, bölgenin coğrafyasına, ekonomisine, sözlü kültürüne vb. yer veren, yer yer eleştirel tutumunu da sakınmayan Ali Erdin, memleketinin kültürünü aktarmayı amaç edinmiş bir yazardır. Kuva-yı Milliye’nin ilk adımlarının atıldığı Balıkesir ve çevresinde verilen mücadeleleri Edremit Kaymakamı Hamdi Bey nezdinde dile getiren yazar, komşu köylüsü olan Koca Seyit’in başarılarını ve hayat hikâyesini de Çanakkale Kahramanı Koca Seyit başlıklı eserinde anlatır. Sadece bölgenin kahramanlarına değil aynı zamanda efsanelerine de yer veren Erdin, Kazdağı’nın Sarıkız Efsanesi isimli romanını da yöre halkının anlatımı ve araştırmaları doğrultusunda kurgular. Yazar, kullanmış olduğu diyalog tekniğinde sıklıkla bölge halkının ağız özelliklerine yer verir. Edremit, Akçay, Havran vb. Balıkesir’in ilçelerini eserlerinde mekân olarak kullanan Erdin; bölgenin önemli şahsiyetlerinden toplum yapısına, doğal zenginliklerinden ekonomisine, âdetlerine kadar kültürün farklı unsurlarını eserlerine yansıtmış olur. Çalışmanın amacı, bugüne kadar araştırmacılar tarafından ihmal edilmiş, yerel bir yazar olan Ali Erdin’i ve eserlerini tanıtmak, öykü ve romanlarına yansıyan kültürel değerlere yer vermek, Balıkesirli bir yazarın gözünden Balıkesir’in maddi ve manevi değerlerini ifade ederek yazarın söz konusu değerlere bakış açısını doküman analiz yöntemiyle ortaya koyabilmektir.
Keywords : Ali Erdin, Balıkesir, Kültür, Sarıkız Efsanesi, Koca Seyit