Balıkesir muhacir esas kayıt defterine göre Bulgaristan Türklerinin göçü ve Gönen iskânı (1950-1951)

Authors : Ferruh Kayalan

Pages : 139-154

Doi:10.31795/baunsobed.1513613

View : 46 | Download : 38

Publication Date : 2024-11-29

Article Type : Research Paper

Abstract :Gönen, tarih boyunca pek çok göç olayına tanıklık etmiştir. Gönen’i etkileyen göç olaylardan en önemlisi 1821\'de başlayan Yunan isyanı esnasında yaşanan göçtür. Gönen’i etkisi altına alan göç olaylarından bir diğeri de 1853 yılında Kafkasya’dan gelen muhacirler üzerinden gerçekleşmiştir. Kafkaslar özelinde diğer bir göç ise 1863-1864 kışında meydana gelmiştir. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı neticesinde Balkanlardan gelen binlerce Türk muhacir, tüm Osmanlı kazalarında olduğu gibi Gönen’i de bir demografik değişim içine sokmuştur. Daha sonra 1912-1913 Balkan Savaşları ve sebep olduğu göçler, Gönen’i de etkilemiştir. Birinci Dünya Savaşı Dönemi’nde de Gönen, tıpkı kendisi gibi bir kaza olan Ayvalık’ta meydana gelen Rum göçlerinin neden olduğu nüfus hareketlerine sahne olmuştur. Kuşkusuz sonuçları itibariyle Gönen’in yaşadığı en önemli göç olaylarından biri de yirminci yüzyıla damgasını vuran 1950-1951 Bulgaristan Türkleri göçüdür. Bu kapsamda 1950-1951 Bulgaristan Türkleri göçünün ayrıntılı tüm verilerini içeriğinde sunan muhacir esas kayıt defterleri dikkat çekmektedir. Bu çalışmanın amacı, 1950-1951 Bulgaristan Türkleri göçü ve Gönen iskânının; sosyal, ekonomik ve demografik etkilerinin ortaya çıkarılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda, Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi\'nde yer alan ve ancak özel izinler çerçevesinde kullanıma açılan Balıkesir Muhacir Esas Kayıt Defteri incelenmiş ve defterin içerdiği bilgilere ulaşılmıştır. Defter, doküman analizi tekniği ile analiz edilmiş ve elde edilen istatistiki bilgiler tablolar şeklinde sunulmuştur.
Keywords : Gönen, Bulgaristan Türkleri, Göç