Kelâm Kavramı Açısından Müsned ve Müsned İleyhin Halleri

Authors : Şule AĞAÇ

Pages : 25-50

View : 32 | Download : 29

Publication Date : 2023-09-18

Article Type : Research Paper

Abstract :Belagat ilminde kelâmı oluşturan unsur “isnad” dır. İsnad, cümledeki öğeleri birbirine bağlamayı sağlayan, görülmeyen, yani lafzî olmayan bir bağdır. Başka ifade ile isnad, kendisinin iki rüknü olan müsnedi ve müsnedün ileyhi birbirine bağlayarak kelamın oluşmasını sağlayan temel unsurdur. Müsnedün ileyh, hakkında yargıda bulunulan, müsned ise yargının kendisidir. İsim cümlesinde mübtedâya, fiil cümlesinde ise faile karşılık gelen unsur müsnedün ileytir. Yine isim cümlesinde habere ve fiil cümlesinde fiile karşılık gelen unsur müsneddir. İsnadı anlamanın yegane yolu ise müsned ve müsnedün ileyhin hallerini kavramaktan geçmektedir. Ebû Ya’kûb es-Sekkâkî insert ignore into journalissuearticles values(ö. 626/1229);, eseri Miftâhu’l-ulûm’da müsnedün ileyh ve müsnedin on dört halini ele almıştır. Bu makâlede ise makâlenin sınırları gereği müsned ve müsnedün ileyhin kelamı oluşturmaları hasebiyle dört durumu ele alınmıştır. Bunlar Müsnedün ileyhin hazfi, zikri, takdim ve tehiri ve müsnedin hazfi, zikri, takdim ve tehiridir. Müsned ve müsnedün ileyhin bu dört durumunun isnadı oluşturması bakımından önemi bu makalenin ana konusunu oluşturmaktadır. Bu önem, özelde Sekkâkî’nin genelde ise diğer klasik eserlerden yapılacak bir karşılaştırma ile ortaya konulmuştur. Çünkü müsned ve müsnedün ileyhin bu dört durumu diğer durumlarının temelini teşkil etmektedir. Müsned ve müsnedün ileyhi bu dört durumu ile tanımak, kelâm kavramanı da anlamanın yegane yoludur. Nitekim kelâmı oluşturan müsned ve müsnedün ileyhi ancak bu dört durumda kendini gösterip görevlerini yerine getirmektedirler.
Keywords : Belâgat, Meâni, Müsned, Müsnedün ileyh, İsnad