Dünyadaki ilk kadın teşkilatlanması olan Bacıyân-ı Rum: Kadın Ahiler ve kadınların Ahilikteki statü ve rolleri

Authors : Songül Karaca Aydın

Pages : 53-59

Doi:10.59127/kulmira.1528341

View : 146 | Download : 85

Publication Date : 2024-12-31

Article Type : Review Paper

Abstract :Sivil bir örgütlenme olan Ahilik, Anadolu’da Selçuklulardan başlayarak Osmanlı devletinin son dönemlerine kadar etkin bir şekilde varlığını sürdürmüş sosyo-kültürel ve sosyo-ekonomik dayanışmayı esas alan bir kurumdur. Kurulduğu dönemde Ahiler “Ahiyan-ı Rûm” adı altında bir araya gelirken, kadınlar ise özel olarak “Bacıyân-ı Rûm” adıyla örgütlenmişlerdir. Bacıyân-ı Rûm’un kuruluşu kadın faaliyetlerine yönelik olması ve kadınlara yönelik toplumsal algıya da şekillendiren bir etkiye sahip olması sebebiylede bir kadın hareketi olarak nitelendirilmektedir. Bacıyân-ı Rûm kadın örgütlenmesi, sosyal hayatta, ticarette ve birçok alanda önemli bir faktör olmuştur. Yapı, usta-çırak ilişkisine ve mesleki eğitime önem vererek kadınların mesleki devamlılığını sağlanmış ve kadın zanaatkârları ayakta tutarak geleneksel yapılarını korunmuştur. Tarama modeline dayanan bu çalışmada amacımız, dünya tarihinin ilk kadın örgütlenmesi olarak bilinen Bacıyân-ı Rûm kadın teşkilatı ve kadın ahilerin bu teşkilatlanma içindeki rolü ve statüsü hakkında aydınlatıcı bilgiler sunmaktır. Bu amaç doğrultusunda, Bacıyân-ı Rum ile ilgili mevcut çalışmalar ışığında teşkilatın kurulmasına etki eden sebepler üzerinde durulmuş, Bacıyân-ı Rum mensubu kadınların faaliyet alanları ve bu yapının günümüze olan yansımaları ele alınmıştır. Yapılan literatür taraması sonunda; Bacıyân-ı Rûm kadın teşkilatı varlığını sürdürdüğü dönemlerde iktisadi, ticari, eğitim, sanat, sosyal ve kültürel alanlarda kadınları eğittiği ve desteklediği görülmüştür. Ayrıca Türklere özgü olan bu yapılanma günümüze doğrudan ya da dolaylı olarak birçok yönüyle izlerini aktarmıştır.
Keywords : Ahilik, Kadın, Bacıyân-ı Rum, Fatma Bacı, Kadın Örgütü, Sivil Toplum